Tekst: Simon Rosmolen, bewerking: Jeroen van den Brand // Foto’s: Cyril Chermin, Yorit Kluitman
Wat is Le Pilgrimage?
Le Pilgrimage is een meerdaagse graveltocht in de Franse Alpen. Geen wedstrijd, wel een stevig avontuur over ruige cols, vergeten militaire paden en door stille dalen. De nadruk ligt op zelfredzaamheid, kameraadschap en het terrein waar je met een gewone racefiets niet snel komt.
Le Pilgrimage is echter méér dan alleen een meerdaagse graveltocht door de bergen. Het is een moderne interpretatie van de epische tochten van de veertiende-eeuwse Franse heilige Rochus van Montpellier. Hij legde zware pelgrimsroutes dwars door ruige berggebieden af, trotseerde extreme stormen en uitdagende paden, terwijl hij een diepe verbondenheid smeedde met de mensen die hij onderweg ontmoette. Zijn reis ging niet alleen om fysieke inspanning, maar ook om het delen van verhalen, lokale gerechten en de hoop op een veilig onderkomen aan het eind van de dag. In diezelfde geest biedt Le Pilgrimage de deelnemers een mix van avontuur, uitdaging en kameraadschap, waarbij het om veel meer gaat dan alleen kilometers maken op de gravelbike.
Le Pilgrimage 2025 vond plaats van 28 augustus tot en met 2 september, met dit keer Hotel Saint Roch in Puy-Saint-Vincent als uitvalsbasis. Dit keer zo’n 450 kilometer en 15.000 hoogtemeters. Maar dat zijn slechts cijfers en die vertellen maar een deel van het verhaal. De rest… lees je hier.
Etappe 1 – Op de plaats gezet
De route van Le Pilgrimage 2025 voert de pelgrims in verschillende richtingen vanuit hun basiskamp in Hotel Saint Roch. Traditioneel blijft de eerste etappe dicht bij deze basis en begint direct met de klim die er pal naast ligt: de Col de la Pousterle. In deze editie steken de deelnemers die col over en dalen af naar de vallei van de Durance. Van daaruit wacht de ruige gravelklim naar het Fort de la Croix-de-Bretagne. Dit imposante verdedigingswerk uit de negentiende eeuw kijkt uit over Briançon en de omliggende valleien. Door de zware regenval in de dagen voorafgaand aan het evenement is de klim echter flink uitgespoeld. Een eerste échte uitdaging, die de pelgrims meteen “op hun plaats zet”. Nee, alleen van het uitzicht genieten is er hier niet bij.
Tijdens Le Pilgrimage worden de deelnemers goed verzorgd bij de checkpoints. De eerste controlepost van dit jaar is daarop geen uitzondering. Aan het einde van de zware klim wacht dampende kaasfondue met stokbrood. Er is lokale witte wijn, een slokje génépi… Iedereen neemt plaats en geniet van het uitzicht, terwijl er wordt gegeten en de eerste ervaringen worden uitgewisseld.
Etappe 2 – Klassieker in de maak
De tweede etappe is inmiddels een echte Pilgrimage-klassieker. Vanuit het basiskamp in Puy-Saint-Vincent trekken de pelgrims op hun tweewielers noordwaarts. Eerst gaat de route richting Briançon en daarna over onverharde paden, singletracks en ruig asfalt langs de Vallée de la Guisane, bijna tot aan de Col du Lautaret.
Een kleine boulangerie in Le Monêtier-les-Bains blijkt een welkome stop om proviand aan te vullen. Daarna gaat het verder naar het punt waar de hoofdweg kruist met de oude weg naar de Col du Galibier. Dit pad, ooit gebruikt in de eerste edities van de Tour de France, is tegenwoordig niet meer dan een eenvoudige boerenweg. Steile hellingen en meerdere stroompjes die moeten worden overgestoken kenmerken deze historische en veeleisende klim, die uiteindelijk uitkomt bij het laatste kleine café net onder de top.
Natuurlijk rijden de pelgrims daarna door tot de beroemde top, waarna ze afdalen naar de vallei en scherp afdraaien richting de stille en prachtige Col des Rochilles. Via de oude militaire weg gaat het vanaf hier opnieuw omhoog naar het plateau gekenmerkt door zijn drie bergmeren en de omliggende toppen van het Massif des Cerces. Daarna volgt een van de meest beruchte delen van Le Pilgrimage: de hike-a-bike-afdaling naar de Refuge des Drayères.
Iedereen die de Col des Rochilles bereikt, haalt ook deze afgelegen maar gastvrije berghut. Na lichaam en geest te hebben gesterkt met een stevige maaltijd, worden de voorwielen richting het basiskamp gedirigeerd via de schitterende Vallée de la Clarée.
Etappes 3 & 4 – Beautifully Brutal
De laatste twee dagen vormen samen de koninginnenrit van Le Pilgrimage 2025 met in totaal 232 kilometer, verspreid over twee dagen, zonder terugkeer naar het basiskamp. Deelnemers regelen hiervoor zelf hun overnachting.
De route voert over de Colle di Gondrand, de legendarische Strada dell’Assietta en de Col du Granon. Hierbij wordt meermaals de Frans-Italiaanse grens overgestoken, waarbij het decor bestaat uit talloze militaire installaties, forten en wegen.
De eerste twee dagen van Le Pilgrimage 2025 zorgden voor een scheiding in de groep, waardoor op dag drie een kleiner peloton aan de start verschijnt, zo’n 75 procent van de deelnemers. Door mechanische problemen of twijfel over hun fysieke paraatheid voor de zware routes kiezen sommigen ervoor hun eigen programma vanuit basiskamp Saint Roch samen te stellen.
Het weer is in eerste instantie gunstig: koel en meestal zonnig. Maar tijdens de afdaling van de adembenemende Strada dell’Assietta naar de vallei van Susa beginnen de wolken de bergen te omarmen. De pelgrims krijgen de “kleine zus” van de Colle delle Finestre voorgeschoteld: meer dan twintig kilometer afdalen langs kale pieken, groene weiden en zelfs een traditionele Piëmontese kaasboerderij. Tijdens deze etappe, net als in de vorige, wordt duidelijk dat Le Pilgrimage het beste in mensen naar boven haalt. Als echte pelgrims zorgen de deelnemers voor elkaar. Zo wisselen reserveonderdelen van eigenaar en bij mechanische pech wordt altijd geholpen, ongeacht hoeveel tijd het kost. Iedereen staat er voor in dat ze deze prachtig brute etappe kunnen voltooien. Uiteindelijk bereiken de renners Oulx, waar de meesten kiezen voor een warm hotelbed, terwijl één dappere pelgrim besluit te bivakkeren op een lokale speeltuin.
“Tijdens deze etappe wordt duidelijk dat Le Pilgrimage het beste in mensen naar boven haalt.”
Die nacht brengt regen. Véél regen. De organisatie besluit daarom de Colle della Mulattiera te schrappen. Dit is een zeer afgelegen, blootgestelde en brute klim die de grens naar Frankrijk oversteekt. Zelfs met die aanpassing blijkt de laatste etappe een echte beproeving. De gravelklim vanuit de Vallée de la Clarée naar het veelbelovend genaamde Fort de l’Olive, kost de meeste renners meer dan twee uur in stromende regen, terwijl de temperatuur bovenop richting het vriespunt zakt. Een klein vuur, warme dekens en een fles génépi geven kracht en vastberadenheid aan de handvol pelgrims die de top haalt.
Wat dan nog rest, is een lange afdaling terug naar Briançon en één laatste klim naar Puy-Saint-Vincent, waar alle pelgrims zich verzamelen en iedere finisher met gejuich wordt onthaald.
Hebben we ze te ver geduwd?
Na vier dagen zwaar terrein en grillig weer stellen de organisatoren van Le Pilgrimage 2025 zichzelf de vraag: hebben we de deelnemers te ver geduwd? De omstandigheden tijdens de slotetappe zijn zonder twijfel extreem. Toch komt het overgrote deel van de pelgrims terug met verhalen vol trots, kameraadschap en waardering.
De Alpen zijn nu eenmaal meedogenloos. Juist daarin zit de essentie van Le Pilgrimage: het is geen evenement dat je langs meetlatten legt van afstand of gemiddelde snelheid. Het gaat om de beleving van de bergen, de keuzes die je onderweg maakt en de ervaring dat zwaar en mooi prima hand in hand gaan. Of, zoals de organisatie het zelf samenvat: Beautifully Brutal.
Le Pilgrimage 2026
Dit was al weer de derde editie van de meerdaagse graveltocht Le Pilgrimage. Plannen voor een vierde editie in 2026 zijn er zeker, maar nog niet concreet. Meer informatie over het evenement vind je op de site le-pilgrimage.com. Daar kun je je ook inschrijven om op de hoogte gehouden te worden voor de 2026-editie.
Voor wie le Pilgrimage?
In principe is le Pilgrimage voor iedereen die van avontuur houdt. Deze meerdaagse tocht stelt je echter altijd op de proef; het is een zware meerdaagse met serieuze hoogtemeters, variabel terrein en doet een groot beroep op zelfredzaamheid. Kun je jezelf redden bij een lek op een winderige col, kun je je tempo doseren en toch genieten van een lange dag buiten, wat het weer ook brengt? Dan is dit je evenement. Verwacht geen lintje, medailles of erebogen bij aankomst. Verwacht verhalen waar je bij het ontbijt mee begint en bij het avondeten nog steeds niet klaar mee bent. Als je tenminste niet bekaf bent.
Materiaal en keuzes
- Fiets: Een stevige gravelbike kan zeker, maar onderschat de ruige secties niet. Een lichte hardtail is niet eens een geen gek idee als comfort boven pure snelheid gaat.
- Banden: 42 tot 50 millimeter met serieus profiel, of breder. Snelheid op goedlopende stukken is leuk, grip in nat en los grind en lekbestendigheid is hier waardevoller.
- Remmen en aandrijving: Lange, technische afdalingen vragen om remmen die consistent blijven. Als het kan, kies liefst voor een zo groot mogelijke remschijf op je gravelbike. Zorg dat je klimverzetten te over hebt; je gaat ze nodig hebben.
- Kleding: Vier seizoenen in één dag is in dit gebied standaard. Zorg voor een waterdichte jas die ademt en warme tussenlagen. Neem zeker een setje droge handschoenen in je tas mee.
