Reizen | Nieuwe mtb-routes in Oost-België: Wolfsbusch-ronde

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

Ardennenoffensief

Toen ik afgelopen najaar op Netflix voor het eerst de serie Band of Brothers bekeek was ik zwaar onder de indruk. Deze serie volgt de lotgevallen van een groep Amerikaanse parachutisten, vanaf de landing in Normandië tot aan de verovering van Hitlers Adelaarsnest in de Beierse Alpen. Met name van de afleveringen die plaatsvinden tijdens het Ardennenoffensief, de laatste grote poging van de Duitsers om de geallieerde opmars te stoppen, zijn me bijgebleven. Bizar, die Amerikaanse soldaten in hun schuttersputjes in wit besneeuwde Ardense bossen, met gebrek aan álles. Warme kleding, wapens, munitie, eten, drinken, medicijnen. En maar doorgaan, ondanks een spervuur van granaten dat onophoudelijk boven hun hoofden ontploft.

Ik moet er weer aan denken als ik op een sombere, koude dag in december met Sebastiaan door de Ardennen fiets en we in een donker bos een bord passeren waarop vermeld staat dat links en rechts van het pad nog schuttersputjes liggen die de Amerikanen in december 1944 gegraven hebben om zich te weren tegen de oprukkende Duitsers. Het bord herinnert me eraan hoe goed ik het heb. Ja, het is met vijf graden niet bepaald warm en bovendien regent het. Maar ik heb een volle maag, ben gehuld in fleece en Gore-tex en niemand die op me schiet. Nee, dan die jonge Amerikaanse soldaten ten tijde van het Ardennenoffensief. Die lagen bij een temperatuur van min twintig in hun versleten zomerkloffie letterlijk te bevriezen in die putjes, terwijl de kogels over hun hoofden vlogen…

Nieuwe mtb-routes Oost-België

Andere tijden. En tegelijkertijd ook weer niet, want aan de rand van Europa liggen tegenwoordig ook weer jonge soldaten in schuttersputjes te vernikkelen. Maar goed, ik dwaal af, het moet op deze site natuurlijk over mountainbiken gaan. En daarvoor zijn we in de Oostkantons, dat is ruwweg het deel van België waar voornamelijk Duits wordt gesproken, aan het juiste adres. Na het succes van de Stoneman Arduenna – sinds de opening in 2020 is deze mountainbikeroute al door ruim tienduizend mountainbikers gereden – hebben de toeristische autoriteiten van Oost-België afgelopen zomer gewerkt aan een verdere uitbreiding van de mountainbike-infrastructuur. Niet met nóg een benenkraker als de bijna 180 kilometer lange Stoneman-ronde, maar juist in de vorm van meer behapbare rondes met een lengte tussen 25 en 45 kilometer. Zeg maar routes die je prima in een middag kunt rijden, zónder dat je na afloop aan het zuurstof moet.

Europa heeft trouwens meebetaald. De nieuwe routes – het zijn er verspreid over de Oostkantons in totaal negen – zijn tot mede stand gekomen dankzij Leader, een Europees subsidieprogramma voor projecten op het platteland. Door Europa gesubsidieerde mountainbikeroutes? Dat klinkt gekker dan het is. Zo is bijvoorbeeld ook een aantal mtb-routes in ons eigen Flevoland uit het Europese Leader-potje gefinancierd. Dito voor een paar Zeeuwse mountainbikeroutes. En het zullen er vast nog meer zijn.

Proefrijden: Wolfsbusch-ronde en Schönberg-ronde

Sebastiaan en ik zijn een weekendje naar het zuiden gereden om twee van die routes te proberen: de Schönberg-ronde en de Wolfsbusch-ronde. Over deze laatste lees je hier, onze ervaringen met de Schönberg-ronde komen later op Velozine aan bod. Onze uitvalsbasis is het stadje Sankt Vith, van waaruit zes van de negen nieuwe routes goed aan te rijden zijn. Het startpunt van iedere route is een veilige, goed bereikbare parkeerplaats en dat is bij de Wolfsbusch-ronde niet anders. Dat startpunt is niet geheel toevallig ook een tussenstop van de Vennbahn, een tot toerfietsroute omgebouwd voormalig spoortracé. ’s Zomers passeren hier dagelijks talloze toerfietsers, waarvan een flink aantal even aanschuift op het terras van het aanpalende café-restaurant Terminus. Maar op deze koude en natte decemberdag zijn zowel het terras als het fietspad leeg. Nou ja, op twee gekke Hollanders na dan…

Wolfsbusch: geen wolven, wel trails

Een kleine twee kilometer volgen we het tracé van de Vennbahn, dan draaien we een landweg in en niet veel later bevinden we ons in een dicht bos. Of beter: hét bos. Want dit is het Wolfsbusch dat deze mountainbikeronde z’n naam gegeven heeft. Wolven vind je hier al meer dan honderd jaar niet meer, maar fraaie mountainbikepaden des te meer. Zoals je ook vaak bij Nederlandse mountainbikeroutes ziet, loopt de Wolfsbusch-ronde niet dwars dóór het bos, maar beschrijft deze een slingerende lus langs de randen. Dat geeft de natuur in het centrum rust. Dat was overigens niet altijd zo, die rust, want in vroeger tijden werd het Wolfsbusch intensief geëxploiteerd. Niet alleen voor het winnen van hout, maar ook van steen voor de productie van molenstenen. Op diverse plekken vind je nog oude groeves met onafgemaakte exemplaren. Plaatselijke historici schrijven deze toe aan de Romeinen of – nóg langer geleden – de Kelten.

Omdat de ronde langs de randen van het Wolfsbusch loopt is-ie enorm gevarieerd, met afwisselend dichte bossen en open landschappen. En dat niet alleen: de route gaat tevens flink op en neer. Klimmetjes met meer dan honderd hoogtemeters aan één stuk zijn niet uitzonderlijk. Ook het totale aantal hoogtemeters mag er zijn: bijna 800 over een afstand van 35 kilometer. Ook de ondergrond wisselt voortdurend. Grind, gras, grond, bladeren, keien. De regen voegt daar extra uitdagingen aan toe. Alhoewel de grind- en grondpaden verrassend goed fietsbaar zijn, zuigen ze namelijk wel als een malle. Als het pad omhoog gaat kan dat zomaar één of twee verzetten schelen, zóveel weerstand geeft de natte, zompige ondergrond. En dan zijn er nog de vele wortels. Als die nat zijn vragen ze zowel omlaag als omhoog om opperste concentratie en een nauwkeurige dosering van de trap- en remkracht. Maar zelfs dan winnen de wortels het regelmatig van de fietser.

Goudzoekers

We steken een paar keer via een smalle brug een snelstromende rivier over. Een blik op de kaart leert dat het telkens dezelfde is. De Amel, in het Frans Amblève genoemd, loopt namelijk in een grote lus om het Wolfschbusch heen. Het verhaal gaat dat in de tijd van de Romeinen in de Amel zóveel goud gevonden werd, dat de goudprijzen in Rome daalden. Alhoewel de historiciteit van dit verhaal betwist wordt, was het wel de inspiratie voor de Duitse geoloog Julius Jung om in 1876 in de Amel op zoek te gaan naar goud. Toen hij inderdaad goud vond, barstte er in Montenau een ware goudkoorts los en stroomden gelukszoekers uit geheel Europa toe, met alle toestanden die daarbij horen: tentenkampen, cafés, bordelen en een vernietiging van natuur. De delvers gooiden in hun zoektocht naar goud namelijk letterlijk het landschap overhoop.

Goud wordt er inmiddels al meer dan honderd jaar niet gevonden, maar mocht je toch je geluk willen beproeven, dan kan dat in Montenau. Daar staat een gereconstrueerde goudspoelbak waarmee je in het omliggende puin naar goud kunt zoeken. Wij zoeken ons geluk echter in andere zaken. Zoals de laatste klim van de Wolfschbusch-ronde, die over een technisch heerlijk uitdagende pad naar een uitzichtpunt met de veelzeggende naam Am Stein voert. Eenmaal boven word je niet alleen beloond met een prachtig uitzicht, maar ook met een spannende afdaling. In ons geval zelfs een beetje te spannend. Als we boven zijn begint het namelijk te regenen, waardoor het steile, met keien en wortels bezaaide pad verandert in een zeepbaan. Oef!

Wolfsbusch-ronde: de moeite waard?

Uiteraard overleven we ‘zeepbaan’ van de Am Stein – je bent Velozine-redacteur of je bent het niet – en even later rollen we Montenau weer in. Bikes in de bus, regenkleding en modderschoenen in de vieze-spullen-krat en weer terug naar Sankt Vith voor een warme douche en een welverdiende maaltijd. Terwijl we van een bord Belgische frieten smikkelen evolueren we de route. Afhankelijk van waar je in Nederland woont moet je tweehonderd tot ruim vierhonderd kilometer rijden om de Wolfsbusch-ronde te kunnen fietsen. Aan minimaal één overnachting zit je dus wel vast, maar daar staan dan, als je het een beetje slim plant, twee fijne mountainbikedagen tegenover. ’s Ochtends vroeg naar het zuiden rijden, de Wolfsbusch-ronde rijden, lekker eten, lekker slapen en dan de volgende dag fris en uitgeslapen één of twee andere rondes rijden. En dan aan het eind van de dag weer terug naar het noorden.

Ik vind de Wolfsbusch-ronde – en de aansluitende Sankt Vith-Ronde en de Schönberg-ronde, waarover later meer op deze site – de rit en de overnachting(en) in Sankt Vith absoluut waard. Het is in alle opzichten écht een andere beleving dan de Nederlandse routes, met meer hoogtemeters, meer variatie in ondergrond en meer uitdaging. Laat je door dat laatste overigens niet afschrikken, want je kunt de Wolfsbusch-ronde prima met een hardtail of – zoals wij – met een xc-fully rijden. En dan is er nog de rust die in het Wolfsbusch heerst. Gedurende onze rit zijn we géén ruiters, géén gravelbikers en géén hondenuitlaters tegengekomen. En slechts twee andere mountainbikers. Waarmee ik – het is ongelofelijk maar waar – bijna in botsing kwam.

Kortom: Sebastiaan en ik gaan zéker nog eens terug naar Sankt Vith. Maar dan graag met een zonnetje, droge paden en wortels die niet ingesmeerd zijn met zeep…