35 jaar geleden…

5 minuten en 12 seconde. Zolang deed Alan Bonds er over om winnaar te worden van de eerste Repack Race op Mount Tamalpais op de kop af vandaag exact 35 jaar geleden. Wat in de jaren er voor begon door enkelingen als simpelweg wat ‘rond rijden’ op oude fietsen op onverharde paden op en rond Mount Tamalpais in Marin County te Californië werd op 21 oktober 1976 voor het eerst in een competitie gedaan in de vorm van een heuse downhillwedstrijd. Dit was de eerste Repack Race en markeert het beginpunt van onze sport.

Van wedstrijdje tot wereldsport
Door de competitiedrang van de aanwezigen, onder wie mensen zoals Gary Fisher, Joe Breeze, Alan Bonds, Charles Kelly, Fred Wolf, Otis Guy, werd het materiaal steeds zwaarder aangesproken.

De gebruikte fietsen, vaak gebaseerd op vooroorlogse Schwinn Excelsior frames voorzien van verbeterde remmen en later ook derailleurs, bleken steeds vaker niet te zijn opgewassen tegen geweld dat de Repack Race met zich mee bracht. Niet alleen waren de remmen niet adequaat genoeg, de vorken verbogen en de frames braken. Joe Breeze, toen al een amateur framebouwer van wielrenframes, werd door Charles Kelly gevraagd om zijn kunde toe te passen om een geheel nieuw, sterker frame te bouwen bestand tegen de omstandigheden van het off-road rijden.

Joe, zoon van een kundig metaalbewerker, analyseerde zorgvuldig de tot dan toe gebruikte Klunkers, zoals de ‘samenraapsels’ tot dan toe genoemd werden en bouwde in 1977 het eerste specifieke frame voorzien van allemaal nieuwe componenten voor de bezigheid die we als later mountainbiken zijn gaan betitelen. Kort na de totstandkoming van de eerste ‘Breezer’ reed Joe deze zelf in september 1977 naar de overwinning van de Repack. Zijn Breezer was vele kilo’s lichter dan de Klunkers en al snel bestelde anderen ook een Breezer. Joe bouwde nog eens 9 frames, waarna een tweede serie van 25 stuks met een herzien frame ontwerp tussen 1980 en 1981 volgde. De specifiek ontworpen frames, gebouwd met lichtere en ook sterkere buizen, kwamen ongedeerd van de Repack naar beneden waardoor de tijden nog verder verscherpt werden en nog meer mensen enthousiast werden over deze manier van fietsen…

Breezer no. 1: de eerste mountainbike!

De lokaal al maar grotere wordende populariteit deed Gary Fisher en Charles Kelly besluiten om samen deze fietsen in grotere aantallen te laten maken en vroegen Tom Ritchey om de frames aan te leveren. Tom stond (en staat nog steeds) bekend als een uiterst precieze maar vooral ook snelle framebouwer. Feitelijk was daarmee de mountainbike-industrie geboren! Het waren Fisher en Kelly die de term ‘mountainbikes’ bedachten, welke echter door het merkenbureau te algemeen bevonden werd om als merknaam te kunnen fungeren. Deze naam bleef echter bij velen hangen als een treffende betiteling van het inmiddels puberende vrijetijdsbesteding die in de slechts enkele jaren die volgende snel uitgroeide tot een nationale en half jaren ’80 zelfs internationale sport.

Breezer serie II

Geschiedschrijving
Deze geschiedschrijving is een summiere variant van het eigenlijke verhaal. De hele geschiedenis van het ontstaan van de sport en het materiaal is gelukkig erg goed gedocumenteerd. Zo heeft Charles Kelly nog altijd een website van het eerste uur in de lucht met diverse documenten en verhalen uit eigen hand van de eerste dagen op en rond Mount Tam.

Daarnaast is er veel te vinden op de website van de Mountain Bike Hall of Fame en verscheen in 2008 de Klunkerz DVD met een erg mooie registratie van historie met nagenoeg alle betrokkenen en uniek beeldmateriaal van weleer.

Erik Gordon Bainbridge was in de vroege dagen reeds aanwezig bij veel gebeurtenissen en schoot veel fotomateriaal dat terug is te vinden op zijn Mountain Biking Roots website.

Een interview met Joe geschoten door Outer Edge Magazine in 2010:

Dat Joe nog zo fit is als een hoentje en nog altijd hard wil, maar vooral ook kàn rijden, bewees hij zelf door in 2008 de ‘famous Repack’ nog eens af te denderen…

Tekst: Jeroen van den Brand