…niet als het aan de Oostenrijker Greror Schuster ligt. Afgelopen maand openbaarde hij zijn uitvinding na 15 jaar puzzelen; de VYRO crankset. Het VYRO concept biedt twee versnellingen aan waar tussen moeiteloos onder last kan worden geschakeld, zonder derailleur! Sprak ik gisteren nog uit dat ik me graag laat verrassen op de EuroBike met noviteiten, blijken we niet eens te hoeven wachten tot de EuroBike…
Het crankstel bestaat uit twee kettingbladen, waarbij het kleinste aan de binnenzijde nabij het frame is gemonteerd. Het twee kettingblad is eigenlijk niet eens een blad, maar is opgebouwd uit vier identieke kettingblad-segmenten met een grotere diameter dan het kleinste, volledige kettingblad. Deze segmenten kunnen vervolgens axiaal, dus in een lijn parallel aan de trapas, bewogen worden om zodoende in lijn te komen met de ketting die op het kleinste blad ligt. De verplaatsing van de segmenten wordt gedaan in de zone ‘achter de crank’ waar de ketting dus niet in ingrijping is. Bij een schakelmoment verplaatst elk blad segment zich dus boven het kleinere kettingblad en neemt met de rotatie van de crankarm zo de ketting mee. Gelukkig is Greror zo slim geweest om een video te maken;
http://www.youtube-nocookie.com/watch?v=toym0NTle5Q
Het unieke aan dit concept is dat het de voordelen combineert van een gearbox-crankset zoals SRAM’s Hammerschmidt, zoals het schakelen onder vollast en een kettinglijn die (axiaal) niet verandert en daarnaast de efficiëntie van een traditionele setup, waar de Hammerschmidt zich baseert op een planetaire tandwielset met wrijvingsverliezen. De cranks zijn voorzien van kettinggeleiders en heeft geen extra kettingwieltjes nodig waardoor het naar eigen zegge daarmee zeer geschikt is voor het ruigere werk.
Het basis idee heeft wat weg van een ontwikkeling van jaren geleden; Browning Gear. Daarbij was een part van het buitenste kettingblad kantelbaar gemaakt en kon daarmee de ketting tussen de bladen op en neer worden bewogen. Bij de VYRO wordt er gebruik gemaakt van 4 losse beweegbare segmenten waardoor er sneller geschakeld kan worden. Overigens zijn er door de jaren heen meerdere concepten met een soort gelijk idee ontwikkelt, echter slechts weinigen zagen het daglicht, laat staan dat ze op de markt kwamen. Met de VYRO lijkt Schuster echter behoorlijk ver op weg te zijn.
Hij spreekt verder over de ontwikkeling van een cassette met een soortgelijk schakelconcept. Vooralsnog is alleen het crankstel-concept beschreven in een gepubliceerd Oostenrijks patent, dus hoe exact een cassette versie er uit zou kunnen zien laat zich voorlopig nog raden.
De VYRO cranks bevinden zich nu nog in een ontwikkelstadium. Via de website doet de ontwikkelaar een oproep voor rijders die zich aan kunnen melden als testrijder, waarbij een financiële inleg wordt gevraagd die gebruikt wordt om de productieversie te kunnen ontwikkelen en te produceren.
Het huidige prototype weegt, inclusief bottom bracket lagers, zo’n 1.400 gram. Volgens de website is er nog gewichtswinst te behalen door de nu veelal stalen onderdelen verder door te ontwikkelen. 950 gram wordt geroepen als een haalbaar gewicht voor het serieproduct.
Vooralsnog wordt de crankset neer gezet als een enduro/all-mountain crankset en is daarmee een regelrechte tegenhanger van de al eerder genoemde Hammerschmidt van SRAM. Een crankset dat overigens nooit het verkoopsucces is geworden dat SRAM gehoopt had. Zou dat met de VYRO anders zijn? Het concept oogt nog wat ruw en door de vele onderdelen misschien wat fragiel en het is de vraag hoe het systeem zich houdt in de modder. Niettemin laat het concept toe om makkelijker door te ontwikkelen voor bijvoorbeeld de racefiets en zou het in basis mogelijk moeten zijn om de eindgebruiker ook nog wat te laten fine-tuning in de diameter keuze van kettingbladen/-segmenten.
Bron: www.vyro.com
JB
Prachtig dit soort projecten.
Echt cool idd. Heb heel veel vragen over de duurzaamheid van al die bewegende delen, maar dit soort ideeën zijn gaaf.
Bij een gewicht van 950 gram zou je net boven het gewicht zitten van het gecombineerde gewicht van een XTR M970 crankset (waar hij nu op gebaseerd is, zo te zien) en een voorderailleur. Dat zou zeer netjes zijn, maar eerst zien en dan geloven ;-).
Ik vraag me trouwens sterk af hoe risicovol de opgezette ‘crowd funding’ werkelijk is. Jezelf als ’testrijder’ inkopen door een bedrag over te maken met een pre-productiemodel in het verschiet klinkt aardig, maar ik vraag me af in hoeverre er zekerheid gegeven kan worden dat er ook wat komt. Deze gedachten komt primair voort uit het feit dat er slechts een patentaanvraag momenteel geopenbaard is. Let wel; een patentaanvraag is nog niet een toegewezen patent! De omschrijving van het systeem ligt in de lijn van reeds wel gepatenteerde systemen, voegt daarnaast mogelijk nog wat toe dat wel nog patenteerbaar is.… Lees meer »
Dan is ook nog de vraag of je voor 100 euro een crank gaat krijgen of voor 1000? Ik vind het wel een briljant idee – of eigenlijk meer uitwerking, het lijkt inderdaad op Browning. Alleen daarvoor zou ik al wat geld willen overmaken, zodat ze het kunnen uitwerken.