De Bergraces Off The Road kende in die 30 jaren vele gedaantes. Maar een aantal vaste pijlers doorstond de tijd erg goed. Zo had elke wedstrijd wat weg van een festival en daarmee was het ook zeer aantrekkelijk voor toeschouwers. Daarom kwamen hele gezinnen mee, het is niet te onderschatten hoeveel meer deelnames en broodnodige omzet dat opleverde. Maar ook de laagdrempeligheid was één van de speerpunten. Je had namelijk geen wedstrijdlicentie nodig. Je kon op die manier eenvoudig kennis maken met de wedstrijdsport... Geen klasses, geen leeftijdscategorieën, gewoon inschrijven op 75, 105 of 150 minuten en rijden maar. Dat viel erg goed in de smaak, net als de mooie parcoursen, veelal in de regio Arnhem.
Maar de Bergrace was nog véél meer dan 'een paar open wedstrijden in een mooie setting'. Wat sommige bikers misschien ook niet weten, is dat het concept óók hardloopwedstrijden omvatte. Ook daar liep Hans Burgersdijk vaak in eigen pas een eigen route binnen de wedstrijd-scene, net zoals 'ie dat deed voor ons bikers. Want stilzitten deed 'ie nooit. Kritiek ging hij ook niet uit de weg, al ging hij er altijd op geheel eigen wijze mee om. Het concept van de Bergrace lag dan ook nooit helemaal vast en Hans innoveerde. Hij draaide zijn hand ook niet om voor internationale wedstrijden. Zo was het de Bergrace organisatie die in 2000 het Europees Kampioenschap naar de zandafgraving Kwintelooijen tussen Rhenen en Veenendaal haalde. Hij flirtte zelfs met de Grundig World Cup...
Daarnaast was de Bergrace het thuis van NK's. En ook voor studenten werd een apart klassement opgezet. Over aparte klasses gesproken: toen een bende singlespeeders behoefte had om tóch te racen, kregen ook zij een eigen klassement bij enkele Bergraces. Hans vond het allemaal prachtig...
Een dankjewel in beelden
...En wij ook. Onze redactie heeft opgeteld héél wat uren over Bergraceparcoursen gefietst. Niet alleen voor filmpjes, overigens. De Bergraces waren zelfs een onderdeel van de samenkomst en binding van een deel van de huidige redactie. We hebben dan ook veel goede herinneringen aan de serie en blikken graag terug naar het roemruchte verleden van Hans' werk. Een gemeend dankjewel in beelden, door de ogen van Lars en Coen:
De selectie van Lars
29 september 1990, Kwintelooijen. Startklim van de állereerste Bergrace off the Road, gezien van beneden... Foto: Bergrace
...en van boven. Ook naar beneden was er veel zand. De deelnemers gingen en masse over het stuur op de zandbulten, "niemand" had enig benul hoe je zoiets moest rijden! De eerste wedstrijden waren overigens nog niet onder de auspiciën van de KNWU. Die hielden zich toen nog absoluut niet bezig met mountainbiken. Foto: Bergrace
Fast forward to 1998, Kwintelooijen. Podium van het NK Studenten, spot de tukker. Foto: Bergrace
2000, Kwintelooijen: Het EK XC! Het was een Olympisch jaar, dus alle Europese toppers waren present. Prominent vooraan op deze foto: uitredend én -maar dat wist ze toen nog niet- aankomend Olympisch kampioene Paola Pezzo.
Spectaculair, vonden we destijds...
... dus reden we zelf massaal mee in de funklasse. Verspreid over twee dagen waren daar maar liefst 500 deelnemers, die eerst lekker gingen fietsen...
...om daarna hun helden aan te moedigen. Jan Weevers, hier bíjna boven, was overigens een vaste waarde die eerste jaren.
2004, Arnhem. Trappie af, bruggetje over, finishstraat langs het terras, en dan even lekker door de hamburgertent heen...
2005, Arnhem. Bij Burgersdijkfeestjes was iederéén welkom: Het EK singlespeed had een eigen start. Een Le Mans start, welteverstaan...
...een bierdouche van "Phaty", baas van het de roemruchte "Schlaflos im Sattel" incluis...
2006, Rozendaal. Heel technisch was het meestal niet...
Heel technisch onderlegd waren velen echter óók nog niet... Werd het tóch nog spannend.
2007, Arnhem. Jeroen Kooij op de befaamde
trappen
2007, Arnhem. Heej, als dat onze hoofdredacteur niet is...
2007, Arnhem. Lars: "Dit is zonder twijfel mijn favoriete Bergrace-herinnering. Met Rudi uit Duitsland de trappen af in Arnhem. Onze gewichtsverdeling was uh... suboptimaal. Daardoor kwam er een laagfrequente slingering in de fiets, ofzo. Ik moest écht goed sturen om binnen de lijntjes te blijven, maar het ging wel lekker hard. Die dag reden we met 8 tandems rond daar. Fantastisch" Foto: Rogier Bom
2007, Arnhem. Prijsuitreikingen gingen altijd gepaard met "The final Countdown, en fakkels met rook. Heel. Veel. Rook.
...2008, Arnhem. De eerste klim vanaf het asfalt maakt altijd direct onderscheid tussen hen met ambitie... en de mensen met wat minder haast. Voor degenen die zich afvragen wie die Jedi is: dat is legendarische fietskoerier en bikepolo-er (Malle) Tjeerd Massalt.
2008, Arnhem: die smalle trap omhoog waar je áltijd moest lopen. Zélfs al ben je Nederlands Kampioen (een jonge Henk Jaap Moorlag)
2008, Arnhem. Startnummer 130 toont een schrikbarend gebrek aan trailrespect... Maar goed, het wás ook lastig, die haakse bocht onderaan die snelle afdaling...
2011: Het zandgat in Lunteren. waarschijnlijk had deze deelnemer...
...even niet op de bordjes gelet...
De selectie van Coen
"Show me your war face!" Dat de Bergraces ook serieuze business waren, blijkt uit de deelnemersvelden door de jaren heen. Hier Robbert de Nijs, Matthijs Eversdijk, de huidige Bondscoach Gerben de Knegt en Liwald Doornbos
2006, Arnhem. In stadspark Klarenbeek mocht je één dag per jaar fietsen: tijdens de Bergrace. Wie vóór of op de wedstrijddag op het parcours werd gesnapt, kreeg een prent én een startverbod...
Arnhem was tevens de meest onwerkelijke ongeving. Ik kan me nog herinneren dat je vanaf de snelweg de bordjes 'Arnhem Centrum' volgde, om vervolgens in wijk Klarenbeek tussen de weilanden met koeien door te fietsen.
In Arnhem werd ook optimaal gebruik gemaakt van het aanwezige hoogteverschil. Was je bijna beneden, werd je alsnog weer terug naar boven gestuurd.
Dit was Arnhem in 2011. Velozine was toen net niet online, maar we hadden al wel
een team rondrijden (op supermooie Ventana's, nog bedankt Bart!) en in (toen nog) neutrale kleding.
De start in Arnhem begon (bij mijn weten) altijd over de lange asfaltweg die naar het einde toe venijnig stijl werd. Kunst was om je krachten onderin te sparen om bovenin even gas te geven en zo ver mogelijk vooraan te komen.
...ook singlespeeder Jelle tienstra was vaste klant en had altijd tijd voor een high five met zijn dochtertje.
Vóór
Velozine-Racing ging ons wedstrijdteam door het leven als Dirty-Pages Racing, toen ook al met een viertal wedstrijdrijders. Bas in tweede plaats hier was in die periode nog beïnvloedbaar door prestatieverhogende gimmick's.
Lunteren met de grote man: Tjeerd Govaert kwam vlak voor de start aanzetten met de opmerking dat zijn voorrem het niet deed. Dus reed ie de wedstrijd maar met alleen een achterrem.
Een van de weinige vlakke stukken in Lunteren. Deze Nederlands Kampioen had het in ieder geval naar zijn zin.
De verschillende Bergraces waren voor ons vaak de wedstrijden waarbij we sowieso aanwezig waren en in de regel ook zelf meededen (over de resultaten hoeven we het niet te hebben).
Ben Dekker aka Tuindor wist altijd met weer iets nieuws aan te komen zetten. Ditmaal had hij in de 5 euro bak van zijn lokale fietsenwinkel een set 'schijven' om je wiel af te dichten gevonden.
Het parcours op Mariëndaal was misschien nog wel het meest on-Nederlands. De natuur was hier ruig en het ging behoorlijk op en af.
"In het begin lukte het wel, maar bergop kwam ik écht mezelf tegen..."
Een typische start in Oosterbeek: één lang lint op weg naar de eerste grindklim.
...in onze herinnering was het áltijd mooi weer bij de Bergraces. Maar dát blijkt toch niet helemáál te kloppen, zoals deze editie in Rozendaal.
De oude start/finish in Wageningen bij verpleeghuis Oranje Nassau's Oord...
...met de traditionele verzorgingsstraat daarachter...
...en het klassieke 'op nummer rijden'.
En hier dan de start van de állerlaatste
Hans (in het groen) voor het laatst vóór het startveld van zijn Bergracers.
We zeggen het nogmaals: Bedankt Hans (en Matti, Thea, en ál die vrijwilligers)
Ongehoord en ongeëvenaard
Het is echt ongehoord hoe sterk de Stichting van Berg tot Berg race zich de afgelopen dertig jaren heeft hard gemaakt voor de mountainbikesport (en nog zes jaren meer, als je het hardlopen meerekent). Van het bíjna binnenhalen van een Grundig World Cup vér voor 2000, tot al die bijzondere wedstrijdlocaties. Van de drempelloze instap voor massa's funklassers, tot al die experimenten met nieuwe, attractieve wedstrijdvormen (marathons, rally's, klassementen op tijd, etc...). Zaken waar de KNWU destijds vaak maar weinig van begreep, om het maar even hardop te zeggen. Aan dat alles komt nu definitief een einde. Tenzij...
Wie durft de fakkel over te nemen?
Al tijdens de laatste bergrace op 8 maart hoorden we hier en daar geruchten over mensen die er wel brood in zien om wedstrijden te organiseren in "Bergrace-stijl". 8 maart toonde feilloos aan dat het concept nog altijd levensvatbaar is. Wedstrijden waar je aan deel kunt nemen zónder een licentie nodig te hebben. Lekker laagdrempelig en zelfs een uitje voor het hele gezin in een festival-achtige setting. Wie-o-wie durft de uitdaging aan en heeft net zo’n lange adem als Hans Burgersdijk om een nieuwe Bergrace op poten te zetten? Wie weet hebben we volgend zomer weer witte rook...
Tekst: Lars Vogelenzang & Jeroen van den Brand
Foto's: Erik Nienhuis, Coen de Jongh, Bergrace, Rogier Bom, Lars vogelenzang
