Reizen | Stoneman Arduenna: In één, twee of drie dagen dwars door de Ardennen

Niet alleen berglanden als Italië, Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland hebben een Stoneman, maar ook België: de Stoneman Arduenna. Bijna 180 kilometer en 3.900 hoogtemeters dwars door de Ardennen. Je kunt de Stoneman Arduenna in één, twee of drie dagen rijden. Henk reed de tweedaagse variant als proef op de som. “Heerlijk, dat smaakt naar meer!”

Tekst: Henk Boorsma // Foto’s: Dennis Stratmann

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Stoneman Arduenna: trails en natuur in de Belgische Ardennen

In één, twee of drie dagen op de mountainbike dwars door de Belgische Ardennen, bijna 180 kilometer lang. Wie zich een (lang) weekend volledig wil laven aan uitdagende trails en oogstrelende natuur komt bij de Stoneman Arduenna compleet aan zijn trekken. De Stoneman is het geesteskind van Roland Stauder. Voor wie het interview met deze voormalige marathonspecialist uit het Zuid-Tiroolse Sexten gemist heeft, leggen we zijn filosofie nog even uit.

Stauder kan — getuige zijn palmares — best hard fietsen: samen met Thomas Frischknecht eerste in de Transalp van 2001, Crocodile Trophy-winnaar en World Cup Marathon-kampioen in 2003, vicekampioen in 2004, derde in 2006. In zijn jaren als profrenner trapte deze Zuid-Tiroler in de kelder van zijn huis naar eigen zeggen jaarlijks 14.000 kilometer op de Tacx weg. “Noodzakelijke training om goed te kunnen blijven presteren, maar het had natuurlijk niets meer met mountainbiken en natuurbeleving te maken,” vertelt hij.

Hoogteprofiel Stoneman Arduenna

De Stoneman-Arduenna is 176 kilometer lang en heeft 3.400 hoogtemeters. Je kan de route in één, twee of drie dagen afleggen.

Geen wedstrijdstress

Gezien deze uitspraak is het niet zo verrassend, dat het project dat Stauder ná zijn profcarrière startte — de Stoneman Dolomiti — helemaal niet competitief is, maar juist recreatief. Deze route die Stauder in 2014 in de bergen rond zijn woonplaats Sexten uitzette, omvat 115 kilometer en 4000 hoogtemeters. Stauder: “De Stoneman is een uitdaging, maar dan zonder wedstrijdstress. En omdat het woord ‘uitdaging’ voor iedereen een andere waarde en betekenis heeft, kan je de Stoneman in één, twee of maximaal drie dagen rijden.”

“Je kunt de Stoneman Arduenna van april tot en met september op ieder moment rijden. Maar om je deelname officieel te maken moet je wel een deelnamepakket kopen.”

Dat vergt misschien even uitleg. De Stoneman is geen traditionele marathon die slechts een keer per jaar verreden wordt. Integendeel; je kunt ’m van april tot en met september op ieder moment rijden. Maar om je deelname officieel te maken moet je wel een deelnamepakket kopen. Dit pakket omvat onder andere een uitvouwbare routekaart met hoogteprofiel en een startkaart. Op de verschillende start- en stempelplaatsen langs de route kan je deze kaart laten perforeren. En met een volledig geperforeerde startkaart verdien je een door Stauder zelfgemaakte Stoneman-trofee in goud, zilver of brons, al naar gelang het aantal dagen je er over gedaan hebt. Uiteraard komt de steen die in die trofee verwerkt is uit de bergen die je net zelf hebt overmeesterd.

Stoneman Arduenna

Stoneman nu óók in België: Stoneman Arduenna

Wie startkaarten en ponstangen een nogal ouderwets analoog gedoe vindt: dat klopt. Maar het is ook een bewuste keuze van Stauder: “Natuurlijk zouden we de start- en controlepunten makkelijk kunnen digitaliseren. Maar ik wilde juist een beleving creëren zónder elektronische apparaten. Geen beeldschermen, geen magneet- of chipkaarten, geen Strava-stress, maar wel natuurbeleving en sportieve uitdagingen. Om die reden is de gehele route ouderwets gemarkeerd met bordjes. Omdat een gps op het stuur in principe overbodig is, kan je je volledig richten op het beleven van de route en het verleggen van je persoonlijke grenzen.”

“Dat Roland Stauder met zijn Stoneman de juiste snaar heeft geraakt, blijkt wel uit het feit dat zijn concept de afgelopen jaren met veel succes is uitgerold in Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland.”

Dat Roland Stauder met zijn Stoneman de juiste snaar heeft geraakt, blijkt wel uit het feit dat zijn concept de afgelopen jaren met veel succes is uitgerold in Zwitserland (Stoneman Glaciara), Oostenrijk (Stoneman Taurista) en Duitsland (Stoneman Miriquidi). En sinds dit voorjaar dus ook in Oost-België: de Stoneman Arduenna. Deze route gaat in juni dit jaar officieel open, maar ik heb ’m eind vorig jaar al mogen rijden; 176 kilo- en 3400 hoogtemeters. Omdat ik (helaas) meer achter mijn bureau zit dan op mijn mountainbike, is het volbrengen van deze afstand in één dag absoluut uitgesloten. Trouwens, als ik meer zou fietsen en minder achter mijn bureau zou zitten hoogstwaarschijnlijk ook. De tweedaagse variant, met als start- en eindpunt Malmedy en een overnachtingen in Schönberg, denk ik wel te kunnen volbrengen.

Sommige stukken zijn echt puur natuur. Op het pad en het bruggetje na dan.

Liefhebber van spannende wortelpaadjes? Leef je dan maar uit.

Vroeger Duitsland, nu België

Die laatste naam klinkt trouwens niet bepaald Frans, Schönberg, terwijl we ons in het Franstalige Wallonië bevinden, toch? Toch niet en dat zit zo: het gebied waar de Stoneman Arduenna doorheen voert, was iets meer dan honderd jaar geleden niet Belgisch, maar Duits. Maar toen Duitsland de Eerste Wereldoorlog verloor, werd door de overwinnaars bepaald, dat Duitsland als herstelbetaling voor de geleden schade een deel van zijn grondgebied moest afstaan aan België: de kantons Eupen, Sankt-Vith en Malmedy, ook wel Oostkantons of Oost-België genoemd.

“Om het nog wat ingewikkelder te maken: in Eupen en Sankt-Vith is de voertaal Duits, maar in Malmedy, dat nèt aan de andere kant van de taalgrens ligt, wordt gewoon Frans gesproken.”

Om het nog wat ingewikkelder te maken: in Eupen en Sankt-Vith is de voertaal Duits, maar in Malmedy, dat nèt aan de andere kant van de taalgrens ligt, wordt gewoon Frans gesproken. In de praktijk is het trouwens allemaal wat eenvoudiger dan in theorie, want onderweg blijkt dat je op de meeste plekken – Frans- of Duitstalig – óók met Nederlands goed weg komt. Wel zo praktisch!

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Officieel goedgekeurd en gefaciliteerd uitzichtpunt boven Malmedy: la Tournante Roche.

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Even een frietje pakken in Malmedy.

Gefrituurde aardappel is voedzamer dan je denkt!
Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Best pittig en soms zelfs kneitersteil

Dan het fietsen. Dat is best pittig. In Malmedy gaat het direct kneitersteil omhoog. Even warmtrappen? Ho maar. Maar eenmaal uit het smalle en steile dal van de Warche vlakken de stijgingspercentages gelukkig wat af. Geleidelijk trappen we omhoog, totdat we al na een kleine 20 kilometer het hoogste punt van de Stoneman Arduenna én van België bereiken, het Signal de Botrange op 694 meter. Even staan we stil om van het uitzicht over de Hoge Venen te genieten, dan gaat het rap zuidwaarts, richting Luxemburg.

“Regelmatig moet ik het lichtste verzet aanspreken en dan nog is het aanpoten geblazen.”

Ik ben al jaren niet meer in de Ardennen geweest en was eerlijk gezegd een beetje vergeten hoe zwaar het mountainbiken hier kan zijn. Kun je op onze eigen Utrechtse Heuvelrug, waar ik regelmatig een rondje rijd, de meeste beklimmingen nog op macht doen, hier zijn ze daar gewoonweg te lang voor. Regelmatig moet ik het lichtste verzet aanspreken en dan nog is het aanpoten geblazen. Terwijl de afdalingen daarentegen weer nét te kort zijn om te recupereren voor de volgende klim. Wat overigens ook niet meehelpt is de natte en zachte ondergrond. Met name de zompige, met dik gras begroeide passages dwingen, zelfs als het relatief vlak is en je denkt dat je even kunt bijkomen, tot trappen in een lichte versnelling.

Soms wint de berg.

Uitzichtpunt bij de Hoge Venen, het hoogste punt van de Stoneman Arduenna.

Stempelpost met uitzicht.
Stoneman Arduenna

Fietsen, eten, slapen, repeat

Dus ja, ik heb het op sommige momenten best zwaar. Maar tegelijkertijd is de route ongekend mooi. Smalle dalen, kronkelende beken, geurige bossen, met beukenheggen omzoomde weilanden, kleine dorpjes en nauwelijks tot geen mensen. Maar wel een vos, een paar reeën en een grote hoeveelheid roofvogels in alle soorten en maten. Oftewel: een compleet andere wereld op nog geen drie uur rijden van Utrecht. Als ik even stil sta om een reepje te eten, valt me op dat ik alleen natuurlijke geluiden hoor. Het zachte geklater van de beek langs het pad, een vallende tak, het kraaien van vogels in de verte. Lekker.

“Zo hoort een dag er uit te zien: fietsen, eten, slapen.”

Na een kleine zes uur en 78 kilometer fietsen rollen we modderig, vermoeid en intens tevreden het plaatsje Schönberg binnen, waar we welkom geheten worden in het etappehotel Zum Burghof. Wat heet, we worden compleet in de watten gelegd door de gastvrije waard en zijn vrouw. Zolang het duurt dan, want al om negen uur — zodra mijn hoofd het kussen raakt — val ik in een diepe slaap. Zo hoort een dag er uit te zien: fietsen, eten, slapen.

Lekker scheuren over singletracks.

Even stoppen voor een slok water en een reepje. En om even goed om je heen te kijken natuurlijk.

De kasteelruïne van Burg-Reuland.

Ketting links

Gebruikte ik voor de eerste dag de omschrijving “best pittig”, voor de tweede dag is het beter om van loeizwaar te spreken. Niet eens omdat die tweede etappe 25 kilometer langer is, maar vooral omdat de hoogteverschillen groter zijn en de paden steiler. Regelmatig heb ik de ketting uiterst links en moeten het zitvlak naar de punt van het zadel om druk op het voorwiel te houden. Zo steil dus. Ik ben dan ook blij als we na 75 kilometer het stadje St. Vith binnenrijden en daar een café induiken voor een bak koffie en een hap eten.

“Tijdens het Ardennenoffensief – de veldslag in 1944 waarbij de Duitse troepen probeerden de Amerikanen terug te drijven – werd St. Vith voor negentig procent in puin geschoten.”

Volle bak overigens, in dat café. We zijn klaarblijkelijk op de plek beland waar de St. Vithers op zondagmiddag allemaal even binnenwippen om aan de bar met een glas bier erbij de week even door te nemen. Als je ook door St. Vith rijdt en je je net als wij afvraagt waarom dit van oorsprong Middeleeuwse stadje er zo modern uitziet, bedenk dan dat St. Vith tijdens het Ardennenoffensief – de veldslag in 1944 waarbij de Duitse troepen probeerden de Amerikanen terug te drijven – voor negentig procent in puin werd geschoten. Pas relatief kort geleden werden de laatste herstelwerkzaamheden voltooid.

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Open weidelandschap en bossen wisselen elkaar af.

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Niet vergeten te stempelen!

Singletrackafdaling als slagroom op de cake

Tussen St. Vith en het eindpunt Malmedy liggen nog 25 kilometers. In theorie hebben we er dus al driekwart opzitten. En omdat de route na St. Vith behoorlijk afvlakt en bovendien de hoogteverschillen kleiner zijn, zijn het geen hele zware kilometers. Met, als slagroom op de cake, wel een aantal spannende singletrack-afdalingen. En cake met slagroom, daar hou ik van.

“Ik had niet gedacht dat ik dit ooit zou schrijven, maar ik verheug me er echt op om de komende dagen mijn fietszadel te verruilen voor een comfortabele hydraulische bureaustoel.”

Toch ben ik blij als we Malmedy binnenrollen. De benen zijn gaar en het zitvlak pijnlijk beurs. Ik had niet gedacht dat ik dit ooit zou schrijven, maar ik verheug me er echt op om de komende dagen mijn fietszadel te verruilen voor een comfortabele hydraulische bureaustoel. Even bijkomen! En natuurlijk op mijn bureau plaats maken voor een fraaie zilveren Stoneman-trofee. Uiteraard met een echte Ardennensteen erin.

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

De Hoge Venen

Reisinformatie Stoneman Arduenna

Route

Sinds 3 juli 2020 is de Stoneman Arduenna officieel geopend. Je kunt starten en stempelen in Malmedy, Hohes Venn, Bütgenbach, Herresbach, Maspelt, Ouren, Grüfflingen en Born. Waar je ook start, je rijdt de route altijd met de klok mee. De lengte is 176 kilometer, het aantal hoogtemeters 3.900. Nog meer cijfers: het hoogste punt is 694 meter en ligt in de Hoge Venen in het uiterste noorden van de route, het laagste punt is 320 meter en ligt juist helemaal in het zuiden, op het Drielandenpunt van België, Luxemburg en Duitsland. De route bestaat voornamelijk uit bos- en veldwegen, met verbindende secties over asfalt. Ongeveer 15 procent van de route is singletrack.

Deelname en kosten

Om de Stoneman Arduenna te kunnen rijden, moet je een startpakket kopen bij een van de deelnemende partnerbedrijven. Het Classic-pakket, dat bestaat uit een startkaart en een finishformulier, een uitvouwbare routekaart (1:40.000), een bidon en een pick-up service in het geval van pech onderweg, kost 29 euro bij online boeken of 34 euro als je ter plaatse bij je onderkomen wilt afrekenen. Wie na afloop een Stoneman-trofee mee naar huis wil nemen, betaalt respectievelijk 69 en 74 euro. Gratis de route rijden kan ook. Gewoon een kwestie van het gpx-bestand ergens vandaan googelen en rijden maar. Maar besef dan wel, dat met de bijdragen van de betalende deelnemers de vergunningen worden betaald, de route wordt onderhouden en de routebordjes worden geplaatst…

Overnachten

Je kunt de overnachtingen op de pleisterplaatsen langs het parcours zelf regelen, maar het is ook mogelijk om via de website van de Stoneman Arduenna een arrangement te boeken, desgewenst zelfs met bagagetransport van hotel naar hotel. Ook het vervoer van je bike kan eventueel worden geregeld. Wij sliepen bij aankomst en terugkeer in Jeugdherberg Hautes Fagnes in Malmedy, waar je na afloop je bike kunt schoonspuiten. De tussenstop maakten we in Hotel Zum Burghof in Schönberg. Een aanrader. De waard en zijn vrouw zijn uitzonderlijk gastvrij en behulpzaam, de kamers zijn prima en het eten is top. Honger? Maken ze gewoon een extra bord pasta voor je! Je vindt alle info over de route, de deelnamepakketten en de overnachtingsmogelijkheden op stoneman-arduenna.com.

Stoneman Arduenna – Mountainbiken in de Ardennen

Origineel gepubliceerd op 15 juli 2020

Geplaatst in Reizen en routes en getagd met , , , , .
Subscribe
Notify of
guest
2 Comments
oudste
nieuwste populairste
Inline Feedbacks
View all comments
Jurjen
Jurjen
3 jaren geleden

Hoi, supertof verslag van je ervaring…..
ik wil de route ook gaan rijden binnenkort (als driedaagse)
Een vraag: (vrijwel) iedereen kiest voor een forse rugzak……ik denk al gauw 15-20 liter. Waarom is dat eigenlijk?
Ik vraag me af of een combinatie van een kleiner rugzak met een grote saddle-bag niet lekkerder rijdt?
Elk advies is welkom!

Jeroen
Admin
Jeroen
3 jaren geleden
Reply to  Jurjen

Dag Jurjen, wáár je je bagage draagt is natuurlijk sterk afhankelijk van persoonlijke voorkeuren en simpelweg de vraag hoeveel je mee wilt nemen. Bij een tocht als deze verspreidt over meerdere dagen zal dat beslist meer zijn dan bij een dagtocht. Veel gewicht op de rug is snel niet fijn, maar tegelijkertijd is veel gewicht op de fiets ook goed merkbaar wanneer je op technische (stuiter) trails rijdt. Bij elke rugzak zou ik er in elk geval voor kiezen om er een te nemen die rond het torso/middel goed stabiel aangetrokken kan worden, zodat ‘ie niet rolt op de rug… Lees meer »