Tekst: Arjan Kruik // Foto’s: Joris Lugtigheid
Goldsee-trail rijden? Eerst de Stelvio op!
Van álle passen die de Alpen rijk is, is er één die op geen enkel lijstje mag ontbreken: de Passo dello Stelvio, de op één na hoogste bergpas van Europa, die de Italiaanse provincies Zuid-Tirol en Lombardia met elkaar verbindt. Bekend en berucht, geliefd en gehaat. Wat wil je! In ruim twintig kilometer moet je bijna tweeduizend hoogtemeters overwinnen, met onderweg 48 haarspeldbochten. Eerder fietsten we ’m omhoog op de racefiets. Toen kwam het idee op, om deze pas ook eens andersom te rijden, naar beneden. En niet over een zwart lint van asfalt, maar offroad, over de Goldsee Trail. Dat blijkt een topidee, het is één van de meest spectaculaire mountainbikeroutes die ik tot nu toe gereden heb!
“Waarom Drietalenpiek? Ten zuiden van deze top, in Lombardije, wordt Italiaans gesproken, in het noordenoosten, in Zuid-Tirol, spreekt men Duits en in het Zwitserse Graubünden in het noordwesten is de spreektaal reto-romaans.”
Wij beginnen onze biketour op de top van de Dreisprachenspitze, de Drietalenpiek. Dat is de bult ten noordwesten van de pashoogte, met z’n restaurants, hotels en tientallen souvenirwinkeltjes. Waarom Drietalenpiek? Ten zuiden van deze top, in Lombardije, wordt Italiaans gesproken, in het noordenoosten, in Zuid-Tirol, spreekt men Duits en in het Zwitserse Graubünden in het noordwesten is de spreektaal reto-romaans. Vóór 1914-1918 was de Drietalenpiek trouwens ook nog de Drielandenpiek, vandaar dat de Italiaanse en Oostenrijkse strijdkrachten elkaar in 1915 juist hier troffen.
Goldsee-trail: met dank aan de Eerste Wereldoorlog van 1914-1918
Dat er überhaupt een redelijk goed begaanbare bike-route hoog boven de passtraat van de Stelvio loopt hebben we te danken aan de Eerste Wereldoorlog, die vorig jaar 100 jaar geleden eindigde. Op de Stelvio, op de grens van Italië, Oostenrijk en Zwitserland, troffen de Italiaanse en Oostenrijkse troepen elkaar in een lange en bloedige stellingenstrijd, die drie jaar zou duren zonder dat een van beide partijen de overhand wist te krijgen. De paden boven de passtraat stammen nog uit die tijd. Ze dienden om de verschillende hooggelegen stellingen, waarvan de resten er nog steeds liggen, te kunnen bevoorraden en bemannen.
Overigens, ook aan de Zwitserse kant zijn nu nog resten van loopgraven en stellingen zichtbaar, terwijl Zwitserland in de Eerste Wereldoorlog (net als Nederland) neutraal was. Waarom dan toch Zwitserse soldaten op die plek? Dat was om te voorkomen, dat de Italianen en Oostenrijkers elkaar op Zwitsers grondgebied te lijf gingen. Wat de strijdende partijen overigens niet verhinderde om elkaar letterlijk over de hoofden van de Zwitsers heen te bestoken met bommen en granaten!
Flowen op de maan
De Goldsee-trail start op 2.850 meter hoogte op de Dreisprachenspitze en eindigt ruim 2.000 hoogtemeters lagers in het dorpje Glurns. Na een meter of honderd stoppen we om de resten van oude stellingen te bekijken. Geen wonder dat de Oostenrijkers zich toentertijd hier ingegraven hebben; het gehele pashoogte is vanaf hier te overzien. En te beschieten. We stijgen weer in het zadel en laten onze bikes rollen. Wat is dit fenomenaal! Net onder de graad slingert het pad zachtjes dalend door een kaal maanlandschap van steenpuin en rotsblokken. Wat een schandalige lekker pad! Het is weliswaar smal, maar niet té, waardoor we de bikes lekker kunnen laten lopen. Concentratie is wel gevraagd, want aan de linkerkant loop de helling beangstigend steil naar beneden.
“De soldaten op het Stelvio-front vochten vooral man tegen man, lees ik later ergens. En dan vooral ’s nachts, met messen en bajonetten.”
Na een paar 100 meter moeten we afstappen. Er ligt nog een dik pak sneeuw op het pad, ondanks dat het al juni is. Daar lopen we dan, in onze korte broeken door de sneeuw! We komen twee flinke sneeuwvelden tegen, daarna kan het gas weer open. Na een scherpe knik in de berg komen we weer resten van stellingen uit de Eerste Wereldoorlog tegen. Mooi moment om even een reepje te eten en van het uitzicht te genieten; het landschap aan de overkant wordt gedomineerd door de immense steen- en ijsmassa’s van het Ortler Massief. Bizar: ook daar, op bijna 4 kilometer hoogte in de eeuwige sneeuw, waren soldaten gestationeerd, ondanks ijzige kou, zeer gebrekkige bevoorrading en voortdurend lawinegevaar. Die bergsoldaten vochten vooral man tegen man, lees ik later ergens. En dan vooral ’s nachts, met messen en bajonetten. Je moet er niet aan denken.
Het Gouden Meer: niet meer dan een poeltje…
We rijden verder over de Goldsee-trail, op naar de Furkelhütte op 2.150 meter hoogte. Onder me ligt de Goldsee, het Gouden Meer, de naamgever van deze route. Ondanks de veelbelovende naam kan je het nauwelijks een meer noemen, meer dan een cirkelvormige plas smeltwater is het niet. Zelfs de wandelaars keuren het karige plasje water geen blik waardig. Nu ik het er toch over heb; ik had vooraf verhalen gelezen over de problemen tussen wandelaars en bikers op deze route, maar daar is niks van te merken. Er zijn, zo aan het eind van de middag sowieso maar weinig wandelaars onderweg. En de wandelaars díe we passeren, zeggen we gewoon vriendelijk gedag. Niks aan de hand, leven en laten leven.
“Na de Goldsee is het pad is nu een stuk technischer dan aan het begin. Grote puinblokken, listige haarspeldbochten, hoge opeenvolgende treden; we krijgen het allemaal voor onze kiezen.”
Na de Goldsee is het pad is nu een stuk technischer dan aan het begin. Grote puinblokken, listige haarspeldbochten, hoge opeenvolgende treden; we krijgen het allemaal voor onze kiezen. Soms is het teveel van het goede. In een enorm puinveld moeten de bikes over de schouder, hier is fietsen onmogelijk. Tsja, een pad van ruim 100 jaar oud blijft niet altijd goed. Vol adrenaline bereiken we de Furkelhütte. ’s Winters het eindstation van een skilift, nu pauzeplaats voor wandelaars en bikers. In de hut hoor ik van de huttenwaard ook over een alternatieve variant, de Bim Bam-trail. Dat pad voert even na de Goldsee in een ontelbaar aantal haarspeldbochten naar Trafoi, een skidorpje langs de pasweg. En vanaf daar kun je de mét bike de stoeltjeslift omhoog naar de Furkelhütte en dan vanaf daar weer verder. Best handig, want zo omzeil je het lastigste stuk van de Goldsee-trail.
Spijtige beslissing: we haken af
Hongerig schuiven we aan een tafeltje en laten we grote glazen apfelschorle en geurige borden pasta komen. En ondertussen bekijken we de kaart. Het is namelijk best wel laat; het fotograferen heeft veel tijd in beslag genomen en we zijn pas op een derde van de totale route. Wat te doen? De oorspronkelijk geplande route volgen naar Glurns? Het wordt dan wel erg laat. We besluiten daarom om vanaf de Furkelhütte direct af te dalen naar het plaatsje Trafoi en dan verder de asfaltweg te volgen.
“Al op het moment dat we onze bikes het dal in sturen betreur ik onze beslissing: laten we zo maar 1.000 hoogtemeters singletrack aan onze neus voorbij gaan?”
Een beslissing die ik al betreur op het moment dat we onze bikes het dal in sturen. Want alhoewel veel mountainbikers het wel niet met me eens zullen zijn, heb ik niet zo veel met brede schotterpfade of asfalt. En zeker niet omdat boven me nog dik 1.000 hoogtemeters aan singletrack ligt. Nou ja, een goede reden om nog eens terug te komen. En dan zonder fotograaf, om die hele heerlijke Goldsee-trail in één ruk af te dalen…
Reisinformatie Vinschgau, Zuid-Tirol, Italië
Algemeen
Het is een kleine 900 autokilometers naar de Stelvio. Treinen is ook een optie, er loopt een spoorweg door het gehele Vinschgau-dal. Vliegen kan ook: vanuit Düsseldorf gaat drie maal per week een vlucht naar het nabijgelegen Bolzano. Meer info vind je op vinschgau.net.
Beste seizoen
Alhoewel het bikeseizoen in de Zuid-Tiroolse Val Venosta/Vinschgau zeer vroeg begint (maart) en erg lang voortduurt (tot november), gaat dat niet op voor de Stelvio. Toen Arjan en Joris in september een poging wilden wagen de Goldsee Trail nogmaals te rijden, en nu helemaal naar beneden, was de pashoogte geheel ingesneeuwd.
Verblijf
Uitvalsbasis van Arjan en Joris was Hotel Jagdhof in Latsch. Een buitengewoon luxe hotel hotel dat zich heeft gespecialiseerd in bikers. Sterker: hotelbaas (en gediplomeerd mountainbikegids) Martin Pirhofer gaat zelf met zijn gasten op pad. Het hotel is aangesloten bij de regionale hotelorganisatie BikeHotels Südtirol, waardoor goede faciliteiten voor bikers gegarandeerd zijn. Denk daarbij aan een beveiligde stalling, het aanbieden van (begeleide) tochten, route-informatie, een werkplaats en natuurlijk gezonde en energierijke maaltijden. Ook kun je afspreken dat je aan het eind van je tocht opgehaald wordt, zodat je niet terug hoeft te fietsen. In de Vinschgau zijn naast Hotel Jagdhof nog vier andere mountainbikehotels lid van BikeHotels Südtirol. Je vindt ze op bikehotels.it.
Huurbikes en e-mtb’s
Wil je wel eens een dubbelgeveerde trail- of endurobike huren in plaats van je eigen hardtail? Sporthotel Vetzan werkt samen met de bike-shops Maxx Bike Shop in Latsch. Via de receptie van het hotel kun daar een bike reserveren.
Goldsee-trail
Met name ’s zomers maken ook veel wandelaars gebruik van de Goldsee-trail. Om die reden mogen bikers tussen 10:00 en 16:00 uur geen gebruik van de trail maken. Om de trail toch te kunnen rijden, moet je voor 08:30 uur bij de Dreisprachenhütte zijn, zodat je de Furkelhütte op tijd kunt bereiken. Omdat Arjan en Joris voor de middagdienst kozen, haalden ze het vanwege de tijdrovende fotografie uiteindelijk niet tot aan het dal. Meer info en de route vind je op bikehotels.it.
Shuttles
O ja, dan is er natuurlijk ook nog het bovenkomen. Je kunt natuurlijk gewoon de Stelvio optrappen met je mountainbike, tussen de rokende auto’s, campers en motorfietsen. Klinkt niet fijn? Ga dan omhoog via Zwitserland, over de relatief rustige Umbrail-pas. Voor wie liever fris aan de afdaling begint, is een shuttle omhoog praktischer. De shuttledienst Freeride Vinschgau, die alle bikehotels in de regio gezamenlijk hebben opgezet, komt dagelijks langs om hotelgasten en hun bikes naar de bovenkant van de trails te brengen. Zelf een plaatsje in de shuttle reserveren kan op freeride-vinschgau.com.
Andere mountainbikeroutes in de Vinschgau
Er is naast de Goldsee-trail echt nog véél meer te beleven in de Vinschgau. Martin en zijn collega’s kunnen je helpen met het selecteren van mooie routes. Naar wens krijg je kaartmateriaal en/of een gps met voorgeprogrammeerde routes mee. Rij je liever met een groep mee? Iedere week worden er tochten met gids georganiseerd op verschillende bike-niveaus. Routes in en om de Vinschgau vind je inclusief gpx-data op bikehotels.it.
Route Goldsee-trail
Bij Velozine steken we een hoop tijd, geld en moeite in de productie van reisverhalen. We willen je inspireren er op uit te trekken en aanmoedigen dezelfde mooie mountainbikeavonturen te beleven als wij. Je vindt de Goldsee-trail hieronder.
