De Spelen zijn dan misschien vertraagd, de lancering van de nieuwe Scalpel gaat gewoon door. Vandaag wordt het doek getrokken van de volledig nieuwe Scalpels. Ja, meervoud. Want er zijn modellen met 100 én 120 mm veerweg.
We hebben alle details én een rij-indruk voor je!
Volledig nieuw? Ja! Want hoewel het commentaar op de spy-shots van menigeen was dat de fiets nauwelijks leek te zijn veranderd, is de nieuwe Scalpel wel degelijk een compleet nieuw én ander beest. Er is flink gesleuteld aan het gewicht en ook de geometrie is naar huidige maatstaven weer progressief te noemen. En waar de vorige generatie nog 27,5” wielen had voor de framematen XS en S, is de nieuwe Scalpel er alleen als 29er. Maar het blijft niet bij één model. De Scalpel is er in een Si-uitvoering met 100 mm veerweg voor- en achteraan en daarnaast in een iets meer allround SE-uitvoering die 120 mm veerweg ‘rondom’ biedt.
Voorafgaande aan de lancering konden we al op pad met het topmodel, de Hi-Mod 1. Onze indrukken daarvan lees je hier.
Volledig herzien veersysteem
Met de vorige generatie, die zo’n vier jaar geleden werd geïntroduceerd, wilde Cannondale de grenzen van ‘cross country’ oprekken. Dat deden ze toen met een behoorlijk vooruitstrevende geometrie. Nu wil men opnieuw de definitie van ‘progressieve XC-bikes’ herschrijven, waarbij het veersysteem één van de belangrijkste speerpunten is. Veel veersystemen geven vooral meer comfort. Maar méér comfort betekent niet noodzakelijkerwijs méér grip. Terwijl méér grip dé sleutel is naar meer controle en snelheid, aldus Cannondale. Niet geheel onbelangrijk bij een cross country racemachine…
FlexPivot Horst-Link
Al sinds de eerste generatie van de Scalpel (2001) is de het veersysteem er een geweest van het type ‘four-bar’. Ook was er altijd tenminste één scharnierpunt uitgevoerd zonder lagering, maar in de vorm van carbon dat buigt. Het idee hierbij is dat dit gewicht bespaart. De positie van de demper, de scharnierpunten én de plek waar flexend carbon werd toegepast, veranderden echter meermaals.
Bij de nieuwe Scalpel past Cannondale het Horst-Link concept toe. Dit is – net als al zijn voorgangers – nog steeds een ‘four-bar’-systeem, maar met die cruciale nuance dat er nu dus een scharnierpunt zit tussen het hoofdlagerpunt bij de trapas en de achternaaf. Al jaren wordt dit Horst-Link-concept geassocieerd met de meest trap-efficiënte full suspension frames. Het was alleen lange tijd voorbehouden aan een select aantal spelers op de markt omwille van patenten (feitelijk Specialized en partijen die een licentiedeal hadden met Specialized). Inmiddels zijn die patenten verlopen en zien we deze layout op veel fietsen voorbij komen.
Maar Cannondale zou Cannondale niet zijn als ze er geen een eigen draai aan geven. Met wederom gewichtsbesparing als doel, heeft Cannondale het ‘Horst-Link’ scharnierpunt nu uitgevoerd in ‘beweegbaar’ carbon. De liggende achtervork wordt richting de achternaaf geheel afgeplat tot een massieve strook carbon, waarmee het punt waar achtervork ‘scharniert’ heel nauwkeurig bepaald kan worden. Ten opzichte van een scharnierpunt mét lagers, zou deze constructie zo’n 200 gram besparen én daarbij ook nog een zijdelings stijver frame opleveren.
Framemaat-afhankelijke, progressievere veercurve
Dankzij de Horst-Link layout kunnen de individuele aspecten van het veersysteem véél beter getuned worden. En daar is Cannondale ook flink mee aan de slag gegaan; ten opzichte van de vorige generatie is de veercurve namelijk behoorlijk veranderd.
Met het creëren van méér grip voor het achterwiel als uitgangspunt, is de verhouding tussen de veerweg en de slag van de demper over de gehele veerweg vergroot én degressief gemaakt. Koppel dit aan het progressieve karakter van een luchtdemper en je krijgt een veersysteem dat rondom het sagpunt redelijk fijngevoelig is en tegelijkertijd sneller tegendruk opbouwt bij het aanspreken van meer veerweg. Dit laatste drukt het achterwiel meer tegen de grond drukt wanneer het net wat ruiger wordt. Het betekent ook dat het aanzienlijk lastiger is om de volledige veerweg aan te spreken.
Een bewuste keuze, gebaseerd op het nieuwe inzicht dat je een cross country fully helemaal niet wil ‘bottomen’, aldus Cannondale. Uit diverse praktijktesten bleek namelijk dat wanneer je dat wél ‘gemakkelijk’ kunt doen, je simpelweg vaker lek rijdt… En met lekke banden win je niet snel wedstrijden…
Overigens is er géén verschil in achtervork en/of hevel tussen de Si-uitvoering met 100 mm veerweg en de SE-modellen met 120 mm veerweg. De 100 mm modellen hebben een Fox-demper met 40 mm slag, terwijl de 120 mm uitvoeringen RockShox dempers krijgen met 45 mm slag.
Bovenstaande grafiek toont de ratio tussen de veerweg en de slag van de demper. Bleef deze bij de oude Scalpel (grijze lijn) zo rond de 2,2 gedurende de hele slag, bij de nieuwe Scalpel begint ‘ie – afhankelijk van framemaat – ergens tussen 2,6 en 2,85 en neemt af tot 2,35 bij de volledige veerweg. Juist ja; bij deze nieuwste generatie heeft elke framemaat een iets andere veercurve. ‘Propotional Response’ noemen ze dat. En de gedachte daarachter is best logisch: Het zwaartepunt van een grotere rijder bevindt zich hoger dan dat van een kleinere rijder. En wáár dat punt zich bevindt, heeft een grote impact op het gedrag van de vering.
Strakker tijdens trappen, actiever tijdens remmen
Als we naar de anti-squat-waarden van de nieuwe Scalpel kijken (zie onderstaande grafiek, waarbij de ketting achteraan op een 21t kettingblad ligt), zien we ook een groot verschil met de voorloper (wederom de grijze lijn). Anti-squat is de mate waarin de aandrijfkracht van de ketting tijdens het trappen het inveren van de achtervork tegenwerkt. Hoe hoger de anti-squat, hoe minder ‘gebob’ je ervaart tijdens het trappen. Méér dan 100% anti-squat betekent dat je met je pedalen de achtervering zelfs uittrekt.
De vorige generatie Scalpel had een vrij consistente anti-squat waarde over de gehele veerweg. Bij deze nieuwe versie ligt de anti-squat in het eerste deel hoger. In de praktijk zal dit betekenen dat de achterkant strakker aan zal voelen tijdens het trappen.
De anti-rise is nu flink lager. En dat heeft als effect dat het veersysteem significant minder verhardt tijdens het remmen. Je achtervering blijft dus veel meer actief wanneer je afdaalt met de remmen dichtgeknepen.
Framedetails
Lichtgewicht
Bij een racefully is gewicht uiteraard van groot belang. De nieuwe Scalpel is dan ook licht. Inclusief demper zou het medium frame 1.910 gram wegen. En volgens Cannondale is het daarmee zelfs dé lichtste in serie geproduceerde cross country fully op de markt. “Maar de Scott Spark RC HMX SL weegt maar 1.799 gram!” Dat claimt Scott inderdaad, maar frames uit de reguliere productie wegen volgens Cannondale’s weegschaal 1.950 gram. De S-Works Epic weegt volgens diezelfde weegschaal niet de geclaimed 1.900 gram, maar 2.050 gram. En Trek’s Supercaliber weegt volgens Cannondale 1.930 gram (wat lichter is dan wat Trek zelf claimt!).
We hebben het hierbij overigens over de lichtste versie van het Scalpel frame; de Hi-Mod versie. En dat frame is vooralsnog exclusief voorbehouden voor de Scalpel Hi-Mod 1, het topmodel uit het programma. De overige Scalpels hebben een frame dat in de maat medium circa 220 gram zwaarder is. Daarmee zit dat frame nu ongeveer op het gewicht van de vorige Hi-Mod.
Integratie
Montagepunten voor een voorderailleur zoek je tevergeefs. Daar voor in de plaats is er wel standaard een minimalistische ‘chain catcher’ standaard terug te vinden op elke uitvoering. Alle kabels lopen binnendoor, waarbij Cannondale er prat op gaat dat hun tube-in-tube ‘DirectLine’ constructie erg gebruiksvriendelijk is. Uiteraard is er ook ruimte voor een dropperbediening binnendoor.
De achterkant van de nieuwe Scalpel is óók asymmetrisch. Net als bij zijn voorganger is de aandrijflijn dan ook 6 mm verder naar rechts verschoven. Alleen is ditmaal de inbouwbreedte niet 142×12 mm, maar 148×12 mm. Daarbij ook opgemerkt dat Cannondale de linker dropout ‘open’ heeft gemaakt volgens hun ‘Speed Release 12 mm thru axle’ principe. Hierbij hoef je de steekas niet volledig uit te nemen bij een wielwissel, wat de snelheid van wisselen ten goede moet komen.
Half in de onderbuis is er onder de drinkbushouder ruimte gemaakt voor een ‘Stash’-kit. Die kit bestaat uit alles dat je nodig hebt voor een snelle ‘trailside repair’, aldus het persbericht. Concreet houdt dit in dat je er een Fabric 8-in-1 minitooltje terug vindt in een ‘quick draw holster’, een Dynaplug tubeless reparatiekit en een CO2-patroon. Deze kit is op sommige modellen standaard meegeleverd, maar voor alle andere modellen los te verkrijgen via de dealer. Overigens zijn alle modellen wél voorzien van Cannondale’s eigen wielsensor. Die koppel je eenvoudig aan je smartphone om ritgegevens te raadplegen en om bijvoorbeeld alle specificaties en onderhoudshistorie na te zoeken.
Geomertrie: langer, vlakker en slechts 4 maten
Cannondale rekte de grenzen bij de vorige Scalpel op door middel van de de geometrie. De voorvork stond voor die tijd relatief vlak, maar in samenwerking met de eigen Lefty voorvork met grote vorksprong, was de naloop toch kort waardoor een combinatie tussen stabiliteit bij hoge snelheid én wendbaarheid verkregen werd die anderen met ingekochte voorvorken niet konden evenaren. Die ‘OutFront’-gedachte wordt nu verder doorgetrokken; bij de Si-modellen met 100 mm veerweg is de balhoofdhoek anderhalve graad afgevlakt naar 68°. Bij de SE-modellen staat ‘ie nu op 67°. De zitbuishoeken zijn met 74,5° en 74° voor respectievelijk de Si- en SE-modellen óók steiler geworden, terwijl de reach bij elke maat circa 10 mm is vergroot.
Opvallend is dat er nu in plaats van vijf nog maar vier framematen verkrijgbaar zijn. De XS is komen te vervallen. Dat vinden we een bijzondere keuze, zeker wanneer je in ogenschouw neemt dat de zitbuislengte per maat juist iets is toegenomen. De huidige S heeft namelijk de zitbuislengte van de vorige M. Merk overigens ook op dat alle vier de framematen dezelfde ‘standover clearance’ hebben!
Modellen, specificaties en prijzen
Bij de nieuwe Scalpel heb je twee smaken veerweg: De Si-modellen hebben 100 mm en de SE 120 mm. In totaal zijn er 9 modellen beschikbaar.
Alle modellen met 100 mm veerweg, buiten de Hi-Mod 1 en Carbon 4 komen met de aluminium Lefty Ocho. De Hi-Mod 1 is de enige die de carbon Ocho heeft. De Carbon 4 krijgt een Fox Float Rhythm SC 32 voorvork. Alle Si-modellen hebben bovendien één remote die zowel de vork als achterdemper tegelijkertijd bedient. Bij de SE-modellen vind je RockShox’ nieuwe SID 35 mm voorvorken in combinatie met SIDLuxe achterdempers, zonder remotes. Die dikkere Scalpels komen overigens standaard mét dropper zadelpennen.
Het allerlichtste frame vind je dus alleen bij de Hi-Mod 1. Die 220 gram gewichtsreductie, samen met de toevoeging van wat Shimano XTR onderdelen werkt ten opzichte van de Carbon 2 wel flink door in de prijs. Het prijsverschil is maar liefst € 3.000!
Scalpel Si – 100 mm
Scalpel SE – 120 mm
Voorafgaande aan de lancering konden we al op pad met het topmodel, de Hi-Mod 1. Onze indrukken daarvan lees je hier.
Bron: www.cannondale.com
