Specialized Epic 2021: hertekend op vrijwel elk detail
Amper 3 jaar na de introductie van de vorige generatie, volgt Specialized de Epic en Epic Evo al op met nieuwe versies voor 2021. Nagenoeg elk aspect van het frame en de techniek van de vering is herzien. Bij elkaar opgeteld resulteert dat in twee compleet nieuwe ontwerpen. Het frame is lichter, stijver en in hoofdlijnen anders van vorm. Ook de Brain-demper-techniek kreeg een flinke update. Het meest verrassende nieuws is echter… dat de nieuwe Epic Evo geen Brain meer heeft. Alleen de reguliere Epic heeft die nog. En waar die zijn 100 mm veerweg voor- en achteraan behoudt, heeft de Evo-versie achteraan nu 110 mm veerweg in combinatie met 120 mm vooraan.
Lichter en stijver
De vorige Epic was in de S-Works uitvoering één van de lichtste xc-fully-frames op de markt. Maar zoals dat gaat, zit de concurrentie niet stil en dus konden de Specialized-engineers niet achterover leunen. De nieuwste generatie wijkt qua frame-vorm af van wat we van de Epic gewend waren. De bovenbuis is bij elke framemaat nu recht. Geen knikken, geen extra driehoek boven de demper.
De achtervork is ook volledig opnieuw ontworpen en zou nu 15% stijver zijn. Dat komt de directheid bij accelereren ten goede. Het voorframe is qua stijfheid vergelijkbaar aan die van de vorige generatie, aldus Specialized. Maar, er is per framemaat wel méér geoptimaliseerd. Je zult dan ook ook grotere verschillen zien in buisdiameters per framemaat bij de 2021-uitvoeringen. Een XL-frame heeft écht beduidend grotere afmetingen voor nagenoeg alle buizen, dan de XS. Het resultaat zou gelijke rijeigenschappen moeten opleveren voor elke framemaat.
Alles bij elkaar is er bij het lichtste S-Works frame – gemaakt met Specialized’s eigen FACT 12m carbon – 100 gram aan gewicht bespaard. Het zou daarmee nu zo’n 1.800 gram wegen voor een medium-framemaat. De andere Epic frames zijn gemaakt met FACT 11m carbon en zitten op het framegewicht van de vorige S-works generatie; dat is zo’n 1.900 gram.
Net als op de vorige versie zijn de liggende en staande achtervork één geheel. Géén Specialized-typische Horst-Link scharnierconstructie dus. In plaats daarvan wordt de beweging die nodig is voor het inveren van de achterkant geleverd door flex in de achtervork. En dat wordt nu méér gedefinieerd in de staande achtervork gedaan. De liggende vork is dan ook wat steviger uitgevoerd, waar die 15% stijfheidstoename ook uit voortvloeit. En meer nog; er is intern in de linker poot ruimte voor een deel van het Brain-systeem.
Volledig nieuwe Brain: méér ondersteuning
En over die Brain gesproken… al bijna 20 jaar vormt de Brain-technologie de kern van de Epic fullsuspensions. Deze op inertia-gebaseerde automatische lockout is in de loop der jaren flink verfijnd. Elke generatie was steeds beter in staat om beweging van de rijder te onderscheiden van input vanaf de trail en op basis daarvan de achterdemper te openen of te blokkeren. De overgang tussen die twee standen werd met de jaren steeds vloeiender en bij de laatste generatie was die zelfs erg subtiel, zo ondervonden we zelf tijdens de duurtest. Voor de allernieuwste generatie heeft Specialized toch weer behoorlijk wat veranderd.
De Specialized-engineers wilden de 2021 Epic met een gesloten Brain nog meer een ‘hardtail-scherpte’ geven tijdens het trappen. De Epic is een racemachine en trapefficiency is dan van groot belang. Tegelijkertijd wilde men de gevoeligheid voor kleine oneffenheden verbeteren. Dat zijn twee tegenstrijdige doelen. De oplossing zat in de volgende gedachte: Als het systeem nog sneller reageert op de ondergrond, dan kan het stugger gemaakt worden tijdens trappen, en in open modus tóch fijngevoelig zijn om meer tractie en comfort te geven. Er is daarom flink gewerkt aan hoe de olie door het systeem beweegt. Hoe minder restricties, hoe gunstiger, simpel gezegd. Maar aangezien De Brain zowel compact is als complex, was dat een beste uitdaging.
Minder last van wrijving
In de Brain zit dus olie. Maar ook stikstof. Die zorgt ervoor dat er altijd druk op de olie staat, zodat er geen cavitatie optreedt wanneer het op hoge snelheid druk door het dempercircuit stroomt. In de vorige generatie gebruikte Specialized een blaas om de stikstof en olie te scheiden. Een constructie zoals je die onder meer kunt kennen van RockShox Charger-dempers. Bij de nieuwe generatie is de blaas weer (hij zat immers ook in alle Epics van vóór 2018) vervangen door een ‘internal floating piston’ (IFP). De truc is dat de IFP nu bewust een kleinere diameter heeft, maar ook een grotere slag. De verplaatsing is zodoende groter, waardoor de wrijving van de afdichtingen minder effect heeft op de gehele werking. En die nieuwe, verlengde IFP is nu weggewerkt ín de dikkere liggende achtervork.
Progressievere veercurve
Qua veerkarakteristiek is de achterveerconstructie progressiever gemaakt. Specialized gaf tijdens hun perspresentatie aan dat ze zelf vonden dat de vorige versie iets te snel in zijn veerweg zakte, zodra de Brain opende. Bij de nieuwe versie is de initiële ratio hoger, waardoor de achterkant meer support geeft ‘mid stroke’ wanneer de vering actief is.
Nieuwe achterdemper
De Brain werkt alleen met een specifieke achterdemper. Voorheen werkte Specialized hiervoor lang samen met Fox. Maar sinds de vorige generatie is dat RockShox. De diameter van de luchtkamer is even dik (of eigenlijk dun) gebleven, maar met de nieuwe demper kan er wel wat meer gespeeld worden met de luchtveer, door middel van de volumespacers. Dat lijkt een nuttige verbetering.
Verder was het doel om de achterdemper beduidend meer robuust te maken. Het is geen geheim dat menig Epic-rijder een abonnement heeft op servicebeurten. Enerzijds gepland, want om aanspraak te kunnen maken op garantie, moét je je Epic laten onderhouden bij de Specialized dealer. Maar ook ongepland, want die garantie werd nogal eens aangesproken, als het om storingen in het Brainsysteem ging.
Eén van de aspecten die veranderd is, is de schacht in de demper. De 12 mm dikke aluminium schacht met anodisatielaag (tegen slijtage en voor verlaging van wrijving), is vervangen door een 10 mm stalen schacht die hardverchroomd is. En dat is gewoonweg véél harder dan wat je met geanodiseerd aluminium kunt bereiken.
De hoofdafdichting is ook verbeterd door hem langer te maken en te voorzien van twee glijlagers. Daarom is hij stabieler en ‘schrankt’ hij niet meer. Dat betekent minder risico op lekken, zelfs ook al zou die significant hardere schacht slijtagesporen krijgen.
Langere service intervallen en twee jaar gratis support
Dit alles resulteert er ook in dat het service-interval voor de Brain-demper stevig verlengd is. Het service-interval van de luchtkamer is van 50 uur opgevoerd naar maar liefst 125 uur. De nieuwe Brain demper hoeft pas na 250 uur geserviced te worden, in plaats van na 200 uur. Specialized bood Brain-rijders tijdens onderhoud of garantieafhandeling al een leen-demper zodat je gewoon door kon blijven rijden. Koop je nu een nieuwe Epic, dan krijg je 2 jaar lang gratis service.
RockShox SID SL met Brain
Vooraan krijgen alle Specialized Epic-modellen in 2021 een RockShox SID SL of SID SL Ultimate met een Brain. De instapper Epic Comp uitgezonder, overigens. Sinds modeljaar 2019 werkt die Brain al iets anders dan die in onze ’19 testfiets. De Brain werkt niet direct vanaf het begin van de veerweg, maar pas als de vork een beetje is ingeveerd. Het eerste stukje veerweg bovenin is dus vrij, wat de fijngevoeligheid van de vork ten goede moet komen. De positie in de veerweg waar de Brain begint te werken, is nu van 20 naar 10 mm invering gegaan. Dat zou beter overeenkomen met de hoeveelheid sag die men typisch bij deze vorken rijdt. Volgens Specialized heb je bij een goede setup van je voorvork zittend op je bike zodoende wat bewegingsvrijheid bovenin om klein grut te filteren, maar heb je tegelijkertijd snel de ‘tegendruk’ van het platform zodra je gaat staan om te sprinten, zónder dat je de voorvork eerst nog verder in zijn veerweg duwt.
Bij de vorige generatie schijnt overigens die positie waar de Brain begint te werken, met de juiste gereedschappen en skills, intern te verstellen. Het is niet bekend of dat nu ook nog kan, maar als je het zelf probeert, zul je ongetwijfeld je aanspraak op garantie verspelen.
Epic Evo: No-brainer en meer op zichzelf staand dan ooit
Was de vorig jaar geïntroduceerde Evo kort door de bocht een Epic met een langere voorvork en een dropper zadelpen, de nieuwe Specialized Epic Evo voor 2021 is meer ‘eigen’ geworden. De meest opvallende stap is dat ‘ie nu geen Brain heeft! En boven op die no-brainer heeft ‘ie achteraan ook méér veerweg door de toepassing van een andere link tussen de zitbuis en de staande achtervork. De Evo heeft nu 110 in plaats van 100 mm. Alle Evo-modellen hebben een standaard RockShox achterdemper.
Door die andere link is ook de kinematiek anders dan die van de Epic. De verhouding tussen de veerweg aan het wiel en de beweging van de demperschacht is vergroot. Ook is de anti-squat verhoogd voor een betere trapefficiëntie, om het gemis van de Brain enigszins te compenseren. Verder is de veercurve heel bewust afgestemd op het midden-gebied van de SID achterdemper. Zodoende kun je zelf nog wat meer fine-tunen richting een meer lineair of meer progressief karakter.
De stuurhoek is een behoorlijk flauwe 66,5 graden. Hij is zelfs gelijk aan die van de dikkere Stumpjumper… De trapas staat overigens 9 mm lager dan bij zijn voorganger, waardoor de bike — mede dankzij de langere wielbasis — een stuk stabieler zal zijn. In de link tussen de achtervork en demper zit een flip chip. Standaard staat die in de low-setting. Zet je hem in ‘high’, dan worden de hoeken pakweg een halve graad steiler en komt de trapas 6 mm hoger te staan. Tot slot komen alle Evo-modellen standaard met een dropper zadelpen.
Geometrie Epic en Epic Evo
Zowel de Epic als Epic Evo zijn langer dan hun voorgangers, terwijl de achtervork korter is. Vooraan staat de vork ook een stukje vlakker en de trapas is wat lager geplaatst. De zitbuis is rechter gezet, waardoor je ondanks de langere reach toch gebalanceerd tussen voor- en achterwiel zit. De Epic en Epic Evo delen dezelfde voorkant. Bij de Evo zijn de hoeken echter wat vlakker, omdat de voorvork langer is.
Epic en Epic Evo 2021 modellen en prijzen
De Specialized Epic 2021 komt in vier modellen beschikbaar in de Benelux, waarbij de S-Works uiteraard de lijst aanvoert. Deze heeft het lichtste Fact 12m frame, dat ook als een losse frameset verkrijgbaar is. Deze komt inclusief een RockShox SID SL Ultimate Brain voorvork én een eigen merk zadelpen. De Specialized Epic Evo 2021 is er als complete bike in de Benelux in drie uitvoeringen. Ook hier is het topmodel een Fact 12m S-works uitvoering. Ook dat frame is los leverbaar, maar wordt zonder voorvork geleverd. Er zijn geen aluminium Epics, noch Evo’s. Alle modellen zijn inmiddels leverbaar.
Epic
Epic Evo
Bron: www.specialized.com
