TRP Evo7 en Evo12: evolutie of terug naar tekentafel?
… of ja, tandje bij… figuurlijk dan. Want zoals de getallen al weggeven heeft de Evo7-groep zeven versnellingen en de Evo12 er uh… twaalf. Dat is net zoveel versnellingen als voorheen. En waar we ‘introductie’ zeggen moet je eigenlijk vooral ‘aankondiging’ lezen. Want los van het persbericht dat we ontvingen schijnt er nog een echte lancering te komen in april van dit jaar tijdens het Sea Otter-evenement in Amerika. Dat is al vrij snel. En de timing van het persbericht van deze nieuwe mechanische groepen is dan misschien ook wel zeer specifiek naar voren gehaald, gezien het grote nieuws dat Sram gisteren wereldkundig maakte.
Menig biker zal het nieuws van TRP waarschijnlijk wel waarderen. Want in een tijd waarin steeds meer high-end spul voor je fiets wordt geëlektrificeerd, zijn hoogwaardige mechanische groepen nog steeds welkome alternatieven. Maar het nieuws waarderen is natuurlijk niet het enige waar TRP op mikt. Ze hopen ook écht een speler van formaat te worden. Daarom dan ook dat het merk nu al nieuwe onderdelen introduceert, nog voor de DH7 en TR12 enige marktpenetratie kon krijgen.
Met de bekendmaking van de Evo7 en Evo12 zet TRP meteen ook breder in. Want waar de DH7 en TR12 alleen shifters en derailleurs betroffen, zet TRP nu complete groepen in de markt. Dus naast nieuwe derailleurs en shifters, ook cranks in carbon en aluminium én cassettes. De ketting halen ze bij KMC. De vernieuwingen bij de ‘bestaande’ onderdelen zijn echter dusdanig verregaand dat je eigenlijk niet eens meer van een evolutie kan spreken. Ze zijn met opgedane ervaringen duidelijk terug gegaan naar de tekentafel…
De Evo7 is nog altijd toegespitst op downhillgebruik. Met de Evo12 mikt TRP, net als met de TR12 vooral op de bredere markt van trail, all-mountain en enduro op het niveau van Sram XO en Shimano XTR.
Volledig nieuwe, horizontale derailleurs
Eerst even over die derailleurs; het moet gezegd zijn dat die toch wel flink afwijken van de eerste generatie. Maar dat TRP het hele ontwerp grondig zou herzien, was niet echt een verrassing. Al vrij snel na de introductie van de TR12 werd het nieuwe ontwerp met sterk gewijzigde layout al gespot. Vorig jaar nog lanceerde het bedrijf achter TRP, Tektro, nog de E-Drive 9-schakelgroep. Toegespitst op e-bikes, week die derailleur ook al flink af van de DH7 en TR12 van TRP. De scharnieren van de parallellogram staan hierbij rechtop en exact dat zien we nu ook bij de nieuwe Evo7 en Evo12. Dit concept werkt alleen in combinatie met ‘one-by’-systemen, dus groepen waarbij je géén voorderailleur hebt. Het voordeel van deze opstelling is een meer stabiele derailleur die nauwkeuriger schakelgedrag kan geven, terwijl de bediening lichter kan zijn ten opzichte van derailleurs die onder een hoek bewegen, zoals de vorige generatie van TRP.
In hoeverre de nieuwe Evo-derailleurs (en shifters) compatibel zijn met andere cassettes is is ons niet bekend. Maar aangezien de vorige generatie prima werkte met Shimano én Sram 12-speed, zou het ons niets verbazen als dat nu ook het geval is.
Gebleven: Hall Lock
In feite is het enige échte ontwerp dat over is gebleven van de eerste generaties de Hall Lock. Vernoemd naar John Hall, monteur van de door TRP gesponsorde downhiller Aaron Gwin, is de Hall Lock een vergrendeling van het bovenste scharnierpunt/montagebout. Door de derailleur ook hier te fixeren, klappert de ketting een pak minder, aldus TRP. De Hall Lock is met een hendel los te zetten, zodat het uitnemen van het wiel, gemakkelijker gaat. Deze extra vergrendeling is dus een extra element voor kettingstabiliteit bovenop de clutch die in het scharnierpunt van de kooi zit.
Veranderd: clutch
TRP heeft in z’n DH7 en TR12-derailleurs een clutch, een wrijvingskoppeling, waarbij het scharnier vrij kan draaien via vrijlooppallen. Een slimme workaround om de patenten van de concurrentie. Het geluid dat deze pallen maken is hoorbaar als je handmatig de kooi verdraait; eenmaal op pad valt het geluid niet op, zo is onze ervaring. De mate van wrijving in de clutch is verstelbaar, maar blinkt helaas niet uit in consistentie.
Bij de Evo7 en Evo12 stapt TRP van dit vrijloopconcept af. De nieuwe clutch is ‘gewoon’ een vrijlooplager dat tegen een frictie-element draait. Het klinkt in de kern niet veel anders dan wat Shimano en Sram doen. In detail is het ongetwijfeld anders uitgevoerd, omwille van patenten. Niet op de laatste plaats blijkt dat uit de hendels die rond de clutch zitten. Door de kleine hendel uit te trekken ontgrendel je de kooi met derailleurwieltjes ten opzichte van de clutch en de veer. Zodoende draai je de de kooi zonder tegendruk weg om een wielwissel gemakkelijker te maken. De grotere hendel gebruik je om de veer en clutch weer te verbinden met de kooi.
Tot slot maakt dat de nu verticaal gepositioneerde scharnieren en dus horizontaal bewegende parallellogram betekent dat de wrijvingskracht beduidend minder doorwerkt in de benodigde schakelkracht vanuit de shifter.
Nieuwe shifter met ‘mode switch’
Eén van de meest opvallende aspecten bij TRP’s eerste shifter(s) is de rechtlijnig bewegende hendel om naar een kleinere krans te schakelen. Hoewel je dit nauwelijks merkt in de bediening, bleek het een uitermate goed uitgevoerd alternatief te zijn op dat wat Shimano aanbiedt met twee draaihendels. Opvallend genoeg is deze feature bij de nieuwste generatie schakelaars van TRP komen te vervallen. De shifter lijkt volledig nieuw ontworpen, waarbij de kleine hendel nu ook ‘gewoon’ roteert.
Onderop de shifter zit een mode switch. Daarmee kun je een keuze maken tussen het kunnen opschakelen tot vijf (grotere) kransen, of slechts één. Blijkbaar kreeg TRP hier vanuit z’n endurotestrijders vraag naar, om te voorkomen dat per ongeluk meer dan één krans opgeschakeld wordt. Ook bij e-bikes is deze functie handiger, omdat je met het extra vermogen sneller door ketting en tandkransen ‘vreet’ wanneer je onder volle last meer kransen tegelijkertijd schakelt.
De behuizing lijkt wat langer te zijn, dat terwijl de vorige schakelaar ook al niet echt compact was. We zijn benieuwd hoe deze nieuwe shifter te matchen is met diverse remmen. Aangezien Tektro/TRP van huis uit vooral een remmenfabrikant is, zal de combinatie met hun remgrepen natuurlijk gewoon goed zijn.
TRP cassettes
Een goed schakelende derailleur en shifter is nog steeds afhankelijk van het samenspel met ketting én cassette. En precies hierom waren de ervaringen met de vorige generatie derailleur en schakelaar voor velen anders. Wij testten de TR12-setup in combinatie met een XTR 10-45t-cassette en bijbehorende ketting. Dat ging relatief goed, maar niet zo soepel als een volledige XTR-groep.
Logischerwijs wil TRP niet afhankelijk zijn van anderen en dus hebben ze nu eigen cassettes ontwikkeld. Vooralsnog zijn er mondjesmaat details bekent van de Evo12-cassette. Deze heeft dus 12 kransjes, met een bereik van 520% met als vertanding: 10-11-13-15-18-21-24-28-32-36-44-52t. Hij bestaat uit twee delen, waarbij de 10-36t uit één stuk staal zijn gefreesd. De 44 en 52t-kransen zijn samen ook één geheel, gemaakt uit aluminium en achterop het stalen 10-36t-cassettedeel geschroefd. Met een geclaimd gewicht van 372 gram kan de TRP-cassette zich goed meten aan de high-end exemplaren van Sram en Shimano. Tot slot is het opvallend te noemen dat TRP een Microspline-cassettepassing toepast.
In hoeverre deze Evo12-cassette óók compatibel is met Shimano derailleurs, meldt TRP niet. Maar het zou ons niets verbazen wanneer dit in de praktijk prima gaat, gebaseerd op het door TRP toepassen van de breed compatibel KMC X12-ketting.
De Evo7 7-speed-cassette is gemaakt met gestanste kettingbladen met als vertanding 11-13-15-17-19-21-24t. Achteraan is standaard een beschermring voorzien die het aflopen van de ketting richting de spaken moet voorkomen. Deze cassette is voorzien van een (Shimano) HG-cassette passing, die met name bij downhillnaven nog volop wordt toegepast. Ook het tandprofiel en de schakelprofielen zijn compatibel met Shimano HyperGlide en de Evo7-cassette zal dus óók met andere HG-compatibel kettingen en derailleurs werken.
Cranks en kettingbladen
Om de Evo7 en Evo12-groepen te vervolledigen heeft TRP nu óók cranks in aluminium en carbon in z’n programma. Focus bij deze cranks lag vooral bij sterkte, zo meldt TRP. Beide cranks maken gebruik van een 30 mm aluminium as waarbij ze compatibel zijn met alle gangbare trapaslagers. Zelf levert TRP trapaslagers voor schroefdraadpotten en pressfit PF92 en PF30-versies. De carbon cranks zijn er in 165 mm en 170 mm lengte. De aluminium cranks komen in 165, 170 en 175 mm.
Qua kettingbladen heeft TRP een licentie genomen op het ‘Wave’-ontwerp van MRP. Hierbij staan de tanden om-en-om versprongen. Dit is dus een alternatieve benadering van het dik-dun-principe dat je bij veel anderen ziet. De uitwerking is in de basis hetzelfde: het houdt de ketting beter vast op het kettingblad. TRP geeft aan dat ze hun kettingbladen specifiek hebben afgestemd op KMC-kettingen, maar dat andere kettingen ook wel werken. De aluminium kettingbladen zijn verkrijg baar met 6 mm en 3 mm offset, met 30t, 32t en 34t.
Specifacties, prijzen en verkrijgbaarheid
Zoals aangehaald is het nieuws van TRP’s Evo7 en Evo12 vooral een aankondiging. Zo ontbreekt het persbericht het bijvoorbeeld aan europrijzen. Wel zegt TRP dat medio april dit jaar de onderdelen via de reguliere handel beschikbaar gaan zijn. Daarbij heb je bij de Evo12 in elk geval de keuze uit het nogal uitgesproken goud-accent zoals bij de hier getoonde onderdelen, of zilver. Voor nu de Dollarprijzen, die we uiteraard updaten zodra we van TRP Europe de europrijzen doorkrijgen.
TRP Evo12
- Derailleur – 301 gram: $230 (zilver), $240 (goud)
- Shifter – 139 gram: $100 (zilver), $110 (goud)
- Cassette – 372 gram: $399
- Crankset:
- Carbon – 585 gram met 32t kettingblad: $350
- Aluminium – gewicht niet bekend: $150
- Kettingbladen: $75-$80
- Bottom bracket lagers: $42
- Ketting (KMC X12): $39 (zilver), $75 (goud)
TRP Evo7
- Derailleur – : $230 (zwart), $240 (goud)
- Cassette: $99
- Shifter: $100 (zwart), $110 (goud)
- Crankset: Aluminium: $150
- Kettingblad: $75
Bron en meer info: www.trpcycling.com
