Test | Trek Rail 9.8 GX AXS 2023: Elektrische bergbeul

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

Met speciale dank aan Daniele Acler van bikehotel Cristallo in Levico Terme voor z’n gastvrijheid en de routetips.

Trek Rail 9.8 GX AXS 2023: nu met geïntegreerde Bosch system controller

De Rail is Treks dikste geëlektrificeerde mountainbike, met 150 millimeter veerweg achter, 160 voor, een krachtige Bosch CX-motor bij de trapas, een accu van 750 wattuur in de onderbuis en de nieuwe geïntegreerde system controller van Bosch in de bovenbuis. Aangezien Trek maar één dikke full power e-mountainbike in z’n collectie heeft, moet de Rail een breed inzetbereik afdekken, van trail tot enduro. Om die reden is de Rail ook vrijgegeven voor vorken met 170 millimeter veerweg, zodat je deze e-mountainbike in de afdalingen nóg capabeler kunt maken.

Want dat kan ik wel alvast verklappen: de Trek Rail is een extreem capabele e-bike. We hebben ‘m meegenomen naar de stenige mulattieri rond het Italiaanse Comomeer, hebben ‘m afgebeuld op de sentieri van het eveneens Italiaanse Valsugana en hebben ‘m over de bergen rond de Zuid-Tiroolse Kronplatz gejaagd. Oftewel: de Trek Rail heeft serieus veel hoogte- en dieptemeters gemaakt. Maar geen voordeel zonder nadeel en dat gaat bij de Rail ook op. Benieuwd? Je leest onze ervaringen hieronder.

Frame

Rondom carbon

Het frame – dus zowel de voor- als de achterdriehoek –  van de Trek Rail 9.8 is gemaakt van Treks OCLV Mountain-carbon, waarbij de afkorting staat voor optimum compaction low void en de toevoeging ‘mountain’ aangeeft dat daarvan de taaiste, meest sterke variant is toegepast. Dat OCLV-spul levert een e-mtb op die in onze testmaat L 23,95 kilo weegt. In vergelijking tot een spierfiets zijn dat een hele hoop kilo’s, maar voor een e-mountainbike met 150/160 millimeter veerweg en een grote 750 wattuur accu is dat helemaal niet verkeerd.

Net als alle andere fullies van Trek – met uitzondering van de xc-racer Supercaliber – heeft ook de Rail een achterbrug met vier draaipunten, waarbij de liggende en staande achtervork rónd de achteras scharnieren. Active braking pivot noemt Trek deze constructie, kortweg ABP. Ook typisch Trek is de knock block-stuuruitslagbegrenzer op de balhoofdbuis en ook de mino-link waarmee de zitbuis- en balhoofdbuishoek aangepast kunnen is een bekend kenmerk van Trek-bikes. Daarover later meer.

Beperkte aantal maten

Even over de maatvoering. Staat Trek bij z’n spierfietsen bekend om de enorme hoeveelheid verschillende maten – tot wel acht! – de elektrische Rail komt slechts in vier maten: S, M, L en XL. Dat maakt het bepalen van de juiste maat wat eenvoudiger, maar het beperkt tegelijkertijd de keuze. Met mijn 1,80 meter val ik bij Trek meestal precies tussen de maten ML en L in, waardoor ik kan kiezen tussen enerzijds meer wendbaarheid – maat ML – of anderzijds meer stabiliteit – maat L. Bij de Rail is die optie er dus niet, de L is de enige passende maat. En dat is, zoals ik hieronder zal betogen, in sommige gevallen best jammer.

Geometrie

De geometrie van de nieuwe Trek Rail is ongewijzigd overgenomen van de vorige Rail. Niet zo heel gek, die is immers pas van 2022 en de voornaamste verandering zit ‘m in de vernieuwde Bosch-display. De Trek Rail Gen 4 is dus net zo’n bergbeul als z’n voorganger. Vanwege de mino-link in de achterbrug – waarmee je de hoeken ongeveer een halve graad verder kunt afvlakken – is er feitelijk sprake van twee geometrieën. Aangezien ik de Rail met de mino-link meertijds in de langste stand heb gereden, pak ik die maten er even bij. De balhoofdbuishoek bij mijn framemaat L meet dan 64,6 graden, de zitbuis 77,1 graden. De stack bedraagt een redelijk gebruikelijke 643 millimeter, maar de reach is met 491 millimeter echt immens. Ook de wielbasis is genereus: 1.277 millimeter! De trapas, tot slot, staat met 346 millimeter tamelijk laag.

Je ziet het al: de Trek Rail in maat L is  niet alleen laag en lui, maar ook lang. Natuurlijk, het korte stuurpennetje voorkomt dat-ie voelt als een strekbank, maar toch ook weer niet helemaal. Het stuur is namelijk niet alleen behoorlijk breed – 780 millimeter – maar heeft ook weinig buiging naar achteren. Daardoor komt er weliswaar wat meer druk op het voorwiel, maar is de zit ook redelijk gestrekt. Althans, bij mij met mij 1,80 meter lengte. Collega Frank, die je op de foto’s ziet, is 1,86 meter lang en zit als gegoten op de Rail.

Trapondersteuning

Bosch CX-motor

De Bosch CX-motor in de Trek Rail is een no-brainer. Compact, krachtig, betrouwbaar en met een heerlijk organische trapondersteuning. Je ziet de CX-motor niet voor niets zo veel. Maar dat wil niet zeggen dat-ie perfect is. Met name het geluid dat de motor maakt zou best minder mogen. Dat doet bijvoorbeeld Specialized met z’n nieuwste 2.2-motor beter. En ook Shimano’s EP8-motor is stiller. Maar goed, wie met iets meer rumoer kan leven, profiteert wel van de fijne trapondersteuning die het Bosch-systeem levert. Ook positief: de motor wordt niet bovenmatig warm, zelfs niet in lange en steile beklimmingen, waar veel kracht geleverd moet worden en er vanwege de lage snelheid weinig koeling is.

De CX-motor heeft  vier beschikbare ondersteuningsstanden: Eco, Tour+, eMTB en Turbo. In de praktijk gebruik je voornamelijk de middelste twee. Deze modi zijn dynamisch, wat wil zeggen dat de mate van ondersteuning deels afhankelijk is van de kracht die je zelf levert. Anders gezegd: hoe meer je vraagt, hoe meer de motor levert. Dat geeft een veel natuurlijker rijgevoel dat niet-dynamische ondersteuning.

Tour+ ontpopt zich tot mijn favoriet. In deze modus geeft de ondersteuning je het gevoel dat je hele goede benen hebt. De eMTB-stand is vaak teveel van het goede; hier merk je dat het vooral de motor is die de prestatie levert en zéker niet je benen. Al die e-power die in de eMTB-stand op het achterwiel overgebracht wordt, heeft bovendien als nadeel dat het in steile, technische secties lastig is om het voorwiel aan de grond te houden. En dan zijn er nog keien die je om de oren vliegen omdat de achterband op zoek is naar tractie. Laat ik het maar voorzichtig zo zeggen: van al dat geweld wordt zo’n pad niet bepaald beter. En dan heb ik de Turbo-stand nog niet eens gebruikt…

Nieuw: geïntegreerde display met mini-remote

De Trek Rail is uitgerust met Bosch’ nieuwe, in de bovenbuis geïntegreerde system controller, met een afstandsbediening op het stuur. Die laatste is vanwege z’n zeer compacte formaat een enorme vooruitgang ten opzichte van de veel te grote Bosch LED-remote op de vorige Trek Rail. Bij de system controller heb ik echter twijfels. Vijf balkjes geven de inhoud van de accu weer, vier kleurtjes de gekozen ondersteuningsstand. Ik vind het allemaal een beetje infantiel overkomen, al die kleurtjes en streepjes. Waarom niet gewoon een display waarop met woorden en percentages is aangegeven in welke modus je rijdt en wat de status van de accu is? Technisch is dat geen probleem, zoals Specialized met zijn Mastermind-display laat zien. Of Trek zelf, met de minstens zo duidelijke TQ-display op de Fuel EXe.

Zoals bij de meeste andere motorsysteem biedt ook Bosch de mogelijkheid de accustatus af te lezen en de instellingen van de motor aan te passen met een app. Maar ook hier ben ik toch enigszins teleurgesteld, want er valt maar weinig in te stellen. Van de vier beschikbare ondersteuningsstanden laten op deze Trek alleen de eerste en de laatste zich aanpassen. Maar dat zijn nou net de standen, die je in de praktijk het minst gebruikt. De veelgebruikte twee dynamische modi – Tour+ en eMTB – zijn niét aan te passen. Ook op dit vlak bevalt de recent geteste Specialized Turbo Levo me beter; op deze e-bike is met de app zo goed als álles in te stellen. Dat is niet alleen fijn om de ondersteuning naar eigen smaak aan te kunnen passen, maar het biedt tevens de mogelijkheid om verschillende merken e-bikes op elkaar af te stemmen, zodat je beter in een groep kunt rijden.

Grote accu

In de onderbuis zit een dikke accu met 750 wattuur inhoud. Hoe ver en hoog je daarmee komt? Ik zou zeggen: ver en hoog genoeg. Ik waag me namelijk niet aan een concrete cijfers. Die zijn namelijk afhankelijk van een grote hoeveelheid variabelen. Daarbij denk je wellicht als eerste aan de gebruikte ondersteuningsstand, maar onderschat ook je eigen gewicht niet. Iedere tien kilo minder levert vele extra hoogtemeters op. Maar ook de rolweerstand van de banden, het type ondergrond en de temperatuur spelen een rol. Wil je toch een getal zien? Met mijn gewicht van 80 kilo – 74 kilo lichaamsgewicht plus zes kilo rugzak – zijn in de eMTB-stand tweeduizend hoogtemeters per rit makkelijk haalbaar.

Vering

Beproefd vierpuntssysteem

Als het gaat om het veersysteem kiest Trek sinds jaar en dag voor een systeem met een wip op de zitbuis, een verticaal geplaatste demper en een extra draaipunt rond de achteras. Ik stipte het hierboven al even aan: active braking pivot noemt Trek deze constructie, kortweg ABP. Hierbij heeft de achterrem minder invloed op de werking van de vering. Qua wielbaan doet APB niks. Het is nadrukkelijk géén Horst-link; net als bij een zogenaamde single pivot-systeem beschrijft het achterwiel bij Treks ABP-systeem bij inveren een cirkelvormige baan.

Veerelementen van Rockshox

Aan de achterkant is een Rockshox Super Deluxe Select+ verantwoordelijk voor het opvangen van de schokken. De uitgaande demping is goed in te stellen, voor wat betreft de ingaande demping is er slechts keuze uit open of dicht, waarbij “dicht” niet geheel op slot is, maar een klimstand met extra veel demping van de ingaande slag. Nodig bij een e-bike, zo’n klimstand? Toch wel. Met name in lange en steile klimpassages over asfalt geeft de klimstand toch het gevoel dat je minder energie verspilt.

Aan de voorkant is een superdikke RockShox ZEB Select+ met Charger 3 RC2-demper actief. Een heerlijke vork die niet alleen kleine oneffenheden soepel verteert, maar ook probleemloos raad weet met grove brokken. Als de vork daarbij dieper in z’n veerweg wegzakt, gaat dat niet ten koste van de tegendruk. Zeker in steile, technische secties biedt dat volop vertrouwen. Terwijl, en dat is denk ik het knappe van de ZEB, de vork in dergelijke situaties niet stug aanvoelt.

Onderdelen

Transmissie

Alhoewel ik er persoonlijk nog steeds niet heel erg warm voor loop, is elektronisch schakelen inmiddels een heel ding. Voor veel potentiële kopers van de Trek Rail zal de Sram GX Eagle AXS-transmissie dus toegevoegde waarde hebben. En eerlijk is eerlijk, het spul schakelt zonder haperen, keer op keer op keer. Daarnaast heeft Trek een slimmigheidje toegepast dat ik wel kan waarderen; de elektronische derailleur heeft geen eigen batterijtje, maar krijgt z’n stroom van de centrale accu. Van gedoe met batterijtjes die op het moment supreme leeg zijn ben je dus af.

Ook doordacht is het stalen 34-tands voorblad. Ja, dat weegt wat meer dan aluminium, maar vanwege de grote krachten die op de aandrijving inwerken is staal wat mij betreft een betere keuze dan aluminium. De cranks zijn slechts 165 millimeter lang. Alhoewel dat in vergelijking tot de cranks op een spierfiets ongekend kort is, zouden ze van mij nog wel iets korter mogen. Zelfs met de trapas in de hoogste positie raak ik nog nét iets te vaak stenen en wortels.

Wielen en banden

Trek zou Trek niet zijn als ze de Rail niet vol zouden hangen met onderdelen uit eigen keuken. En dus rolt deze e-mountainbike op wielen en banden van Bontrager. Prima spul. De aluminium velgen van de Line Comp 30-wielen zijn lekker breed en de wielen als geheel kunnen tegen een stootje. Op wat cosmetische krassen op het velgoppervlak na hebben de wielen de testperiode probleemloos doorstaan.

Ook de Bontrager-banden staan hun mannetje. Trek monteert een SE6 Team Issue aan de voorkant en een SE5 Team Issue achteraan, beide in 2.5 inch. Zeker gezien hun grove profiel rollen deze banden echt verrassend snel. Op zachtere bodems zijn de grip bij insturen van snelle bochten en de tractie in steile klimmetjes ronduit goed. Verandert de ondergrond van zand en klei naar harde rots, dan lijkt de compound van het rubber wat aan de harde kant. Zeker als die rotsgrond nat of vochtig is, leveren sommige andere, vergelijkbare banden duidelijk meer grip.

Remmen

De Sram Code-vierzuigerremmen zijn m’n favoriete stoppers. Maar de exemplaren op de Trek Rail stellen in eerste instantie teleur. Om te vertragen moeten de remhendels veel harder ingeknepen worden dan ik van de Code gewend ben. De benodigde stopkracht laat zich met heel hard knijpen wel realiseren, maar van de subtiele dosering waarom de Codes bekend staan, is niet veel meer over. Plus: tijdens lange afdalingen raken vingers en onderarmen vanwege het harde knijpen eerder vermoeid. Lang verhaal kort: de matige remprestaties verminderen niet alleen het rijplezier, maar schaden ook de rijeigenschappen.

Navraag bij Sram leert dat de remblokjes waarschijnlijk verglaasd zijn door onzorgvuldig inremmen. Om het zekere voor het onzekere te nemen hebben we alles dat het euvel kan veroorzaken aangepast. Dus ontluchten, nieuwe remblokjes en tot slot zorgvuldig inremmen. Dat blijkt de remedie, na deze ingrepen zitten remprestaties op min of meer hetzelfde niveau als de identieke Codes op de Specialized Turbo Levo, die we gelijktijdig met de Trek Rail getest hebben.

Hoe rijdt de Trek Rail 9.8 GX AXS?

Technische klimmen met beperkingen

Om goed te kunnen klimmen – écht klimmen, niet over een asfalt- of grindweg omhoog peddelen – heeft een e-mountainbike een paar dingen nodig. Allereerst een goede geometrie, daarnaast een effectieve trapondersteuning en tot slot banden met genoeg grip. Als ál die zaken kloppen is klimmen met trapondersteuning een genot. De Trek Rail komt redelijk in de buurt van het ideaal, maar ís er nog niet.

Zo is er de zitbuishoek. Alhoewel die op papier al flink rechtop staat, moet je in steile secties toch helemaal naar de punt van het zadel om te voorkomen dat het voorwiel omhoog komt. En als zo’n steile sectie óók nog eens bezaaid ligt met losse keien en dikke wortels, dan vinden de banden al snel geen grip meer. Dat ligt voor een deel aan de Bontrager-banden – het rubber van de achterband is wat aan de harde kant – maar zéker ook aan de dynamische trapondersteuning in de eMTB-stand. Die is gewoon te bruut. Ik merk dat ik dat soort passages in de Tour+ modus wél omhoog kom. Weliswaar moet ik dan zelf harder trappen en is de snelheid lager, maar omdat de ondersteuning in Tour+ subtieler is, kom ik wél boven zonder slippende banden en/of steigerende voorkant.

Lang en laag is niet altijd een voordeel

Krappe haarspeldbochten omhoog zijn een ander dingetje. Naast de bovengenoemde problemen speelt dan nog wat anders: de enorme lengte van de Trek Rail. Die maakt het lastig om de fiets door krappe bochten te manoeuvreren. Niet dat het niet kan, maar kortere e-bikes zijn daar gewoon beter in. Gematigd stijgende asfalt- of gravelwegen zijn een ander verhaal. De Trek Rail schiet hier werkelijk als een kogel omhoog en is al snel een stipje. Het verbaast me, want zelfs andere Bosch-bikes moeten lossen. M’n verklaring is dat wat de Bontrager-banden aan grip tekort komen, weer goedgemaakt wordt met een lage rolweerstand.

Ander puntje van belang: in de smalle, soms diep uitgesleten paden die je vaak boven de boomgrens vindt, blijkt de trapas wat aan de lage kant. Niet alleen in de laagste positie, maar óók in de hoogste stand. Ondanks de slechts 165 millimeter korte cranks blijven m’n pedalen regelmatig hangen. Opletten dus. Of voor nóg kortere cranks gaan. Was de Rail mijn eigen bike, dan zou ik dat zeker doen.

Afdaalkoning. Maar geen keizer…

Maar dan het dalen. Dit is de discipline waarin de Trek Rail excelleert! Hier zijn de lengte en het lage zwaartepunt een voordeel. In snelle secties met keien en wortels lijkt er geen grens te zijn aan de snelheid die je met deze e-mountainbike kunt bereiken. En ongeacht de snelheid heb je altijd het gevoel volledig in control te zijn. Alleen de banden – ik val nu een beetje in herhaling – zouden wel wat stroever mogen zijn. De rotsige, vochtige sentieri in de bossen boven het Comomeer ben ik daarom afgedaald met een set Schwalbe’s, met een Magic Mary vooraan en een Big Betty aan de achterkant, beide met Addix Soft-compound. En deze bovengemiddeld gripvaste banden vervolmaken de afdaalervaring absoluut!

De bovenstaande lofzang heeft betrekking op afdalingen waar je de ruimte hebt. Het kan dan niet ruig en steil genoeg zijn. Het beeld kantelt wat als je krappe bochten en hinderlijke obstakels in de mix gooit. Hier verandert de lange, luie en lage geometrie van de Trek Rail van een voordeel in een nadeel. Ook nu weer nadrukkelijk met de kanttekening dat de Rail op dit vlak niet slecht is, maar dat minder lange e-mountainbikes gewoon beter omgaan met secties waar weinig manoeuvreerruimte is.

Conclusie

Hoe meer ik met e-mountainbikes in de bergen onderweg ben, hoe meer ik mijn beeld moet bijstellen van wat mountainbiken nu eigenlijk is. Klim je op een spierfiets doorgaans omhoog over relatief makkelijk toegankelijke asfalt- en grindwegen, om daarna te kunnen genieten van spannende afdalingen, met een e-mountainbike kun je óók de beklimmingen spannend maken. Dat wil zeggen dat je de trails die je normaal gesproken alleen maar zou afdalen nu óók in omgekeerde richting kunt bedwingen.

De Trek Rail is een e-mountainbike die heel goed bij dit plaatje past. Heel goed, maar niet perfect. Daarvoor is de geometrie van deze Trek te veel op afdalen gericht. Of laat ik het zo zeggen: om écht allround te zijn, zou ik de Rail liever iets korter en kleiner willen hebben. Maar overstappen naar framemaat M is geen optie; die is weer té kort en té klein. Hier mis ik de maat ML die je bij de dubbelgeveerde spierfietsen van Trek wel vindt.

Het bovenstaande wil niet zeggen dat de Trek Rail me niet goed is bevallen. Integendeel! Ik heb er oprecht van genoten, zeker op het vlak waar deze e-mountainbike excelleert: genadeloos hard naar beneden speren over ruige trails. Hoe ruiger hoe beter. Maar aangezien je in de bergen ook een hoop kruip-door-sluip-door paadjes hebt, zowel omhoog als omlaag, zou ik deze bike niet kiezen als ik op zoek zou gaan naar een allround Alpenbike met trapondersteuning.

“Ik heb er oprecht van de Trek Rail genoten, zeker op het punt waarop deze e-mountainbike excelleert: genadeloos hard naar beneden speren over ruige trails. Hoe ruiger hoe beter.”

De afmontage van de Trek Rail 9.8 GX AXS is goed en – op wat details na – rondom doordacht. Okay, ik zou zelf niet gaan voor elektrisch schakelen, maar dat is persoonlijk. En ja, er was een issue met de remmen, maar nieuwe remblokjes en zorgvuldig inremmen hebben dat opgelost. Dan is er natuurlijk nog de trapondersteuning. We hebben het al vaker geschreven: aan Bosch CX kun je je geen buil vallen. En de grote 750 wattuur accu is een droom als het gaat om de actieradius.

Maar de nieuwe bovenbuisdisplay valt me toch wat tegen. En het niet kunnen tunen van de dynamische ondersteuningsstanden met de Bosch Flow-app vind ik ook een misser. Natuurlijk, in de meeste gevallen voldoen de standaardinstellingen. Maar verschillende mountainbikers rijden verschillende soorten routes. En hebben verschillende voorkeuren als het gaat om de manier waarop de ondersteuning gedoseerd wordt. De trapondersteuning zou daarop aan te passen moeten zijn.

Trek Rail 9.8 GX AXS 2023 | Prijs, specificaties en geometrie

Onderdelen, gewicht en prijs

Frame	OCLV Mountain Carbon
Vork	RockShox ZEB Select+, Charger 3 RC2-demper, 160 mm veerweg
Achterdemper	RockShox Super Deluxe Select+ RT, 150 mm veerweg
Motor	Bosch CX, 85 Nm
Accu	Bosch PowerTube, 750 Wh
Display	Bosch System Controller BRC3100
Achterderailleur	Sram GX Eagle AXS, 12-speed
Schakelaar	Sram GX Eagle AXS, 12-speed
Crankset	Sram X1 1000, 34t, 165 mm
Cassette	Sram GX Eagle, 10/52t
Ketting	Sram GX Eagle
Remmen	Sram Code R
Remschijven (v/a)	Sram Centerline, 220/200 mm
Wielen	Bontrager Line Comp 30 29
Voorband	Bontrager SE6 Team Issue, TM Grip-compound, Core Strength-karkas, 29 x 2.5″
Achterband	Bontrager SE5 Team Issue, TM Grip-compound, Core Strength-karkas, 29 x 2.5″
Stuur	Bontrager Line Pro Carbon, 780 mm breed
Stuurpen	Bontrager Line Pro, 45 mm
Zadel	Bontrager Arvada, 138 mm breed
Zadelpen	Bontrager Line Elite Dropper, 170 mm verstelbereik
Gewicht compleet	23,95 kg (framemaat L)
Prijs	€ 10.299,-
Garantie	Levenslange op frame en 2 jaar voor motor, accu en display voor de 1e eigenaar
Extra’s	3 jaar garantie voor 2e eigenaar (vanaf de datum van aankoop door de oorspronkelijke koper)

Geometrie

Website fabrikant: trekbikes.com.