Reizen | Zuid-Tirol: Brixen

Tekst en foto’s: Arjan Kruik

Zuid-Tirol: meer zon, minder regen

Vorig jaar rond deze zelfde tijd was ik echt helemaal klaar met het weer in Nederland. En eerlijk gezegd ook wel met de Nederlandse mountainbikeroutes. Natuurlijk, de knikkerbanen van Patrick Jansen en consorten zijn dikke pret. Maar na een hele winter bochtjes draaien heb je het op een gegeven moment toch wel gezien. Plus: midden maart kwamen er twee dikke e-mountainbikes de redactie binnenrollen die eigenlijk alleen op buitenlandse trails tot hun recht komen. Dus toen ik in de eerste week van april een gaatje in m’n agenda bleek te hebben dat ik met wat schuiven kon oprekken tot een kleine week, en testrijder Sebastiaan met zijn planning hetzelfde kon doen, ging de kogel door de kerk: we gaan naar de Alpen!

De Alpen? Maar daar ligt in april toch nog sneeuw? Klopt. Maar niét in de Noord-Italiaanse provincie Zuid-Tirol. Dat is dat stukje Italië waar je doorheen rijdt als je van de Brennerpas afdaalt naar het Gardameer. Door z’n ligging aan de zuidkant van de Alpenhoofdkam ligt Zuid-Tirol beschut voor depressies in het noorden van de Alpen. En de Dolomieten in het zuiden houden de vochtige lucht uit het Middellandsezeegebied tegen. Lang verhaal kort: Zuid-Tirol heeft meer zon en minder regen dan omliggende gebieden.

Brixen: ‘Valley of Trails’

Daarnaast is er nog het ongekend uitgebreide netwerk aan paden dat Zuid-Tirol rijk is. En de stad Brixen, waar Sebastiaan en ik neerstrijken, is daar de overtreffende trap van. Het dal waarin Brixen is gelegen wordt niet voor niets Valley of Trails genoemd! We slapen in Hotel Krone, een mountainbikehotel middenin de altstadt. Je kunt natuurlijk een willekeurig hotel boeken, maar een bikehotel als Krone heeft zeker voordelen. Je kunt er je fiets veilig stallen, er is een goed uitgeruste werkplaats, je kunt je fietskleding laten wassen en bij het ontbijt wordt er rekening mee gehouden dat je overdag flink wat calorieën verbrand. En het allerbelangrijkste: de staf – in dit geval hotelbaas Alexander Resch – kent de regio op z’n duimpje.

Dat is in ons geval een extra voordeel, want omdat de hoger gelegen hellingen nog met sneeuw bedekt zijn – op de Brixner huisberg Plose wordt zelfs nog geskiet – zijn alleen de lager gelegen mountainbikeroutes fietsbaar. Maar geen probleem, Alexander Resch weet preciés waar we wel en niet terecht kunnen. We hebben drie dagen de tijd om de omgeving te ontdekken, maar Alexander geeft ons om te beginnen maar één gpx-bestandje. “Ga hier maar eerst rijden. Dit is een mooie route om in te komen. En als het bevalt, dan heb ik voor de rest van de week nog genoeg ander mooie routes voor jullie. En zodoende is de Spinges-ronde, genoemd naar het gelijknamige dorpje, onze eerste route van de week.

Spinges-ronde

Het Spinges-rondje blijkt niet lang, maar wel leuk. En inderdaad ideaal om even in te komen. De rit ernaartoe is redelijk eenvoudig. En dat geldt al helemaal nu Sebastiaan en ik op een e-mountainbike zitten. Ik ben al vaker in de omgeving van Brixen geweest om te biken, maar nog nooit zo vroeg in het jaar. ’s Zomers is het hier echt supergroen, maar nu zijn de wijngaarden en fruitbomen allemaal nog kaal. Maar de temperatuur is aangenaam; een dunne lange broek en een shirt met lange mouwen volstaan.

Het dorpje Spinges ligt op een grote heuvel met een hoogte van zo’n 1.100 meter. Een strategisch belangrijke heuvel, zo lees ik later op Wikipedia. Wie de baas is op deze bult, beheerst de toegang tot het langgerekte Pustertal. En wie het Pustertal beheerst, controleert de belangrijkste oost-westverbinding. Hier hebben de Tirolers in 1797 tegen de soldaten van Napoleon gevochten. En de Italiaanse dictator bouwde er allerlei bunkers als verdediging tegen de Duitsers. Ze zijn knap verstopt in het landschap, maar als je goed kijkt zie je er zo nu en dan eentje liggen.

De weg naar boven loopt eerst over asfalt, maar gaat op een gegeven moment over in singletrack. Steil, maar niet té steil, over een met dennennaalden bedekt pad. Puur genieten. Zon, de geur van het bos, de uitdaging van de trail.

Singletracks bij de vleet

En het wordt nóg beter, want eenmaal op het hoogste punt worden we door onze gps een smal pad in gedirigeerd dat recht naar beneden voert. Over rotsen en keien razen we als een malle naar beneden. Nét voordat we het laagste punt van het dal bereiken, draait het pad plotseling scherp naar rechts en volgen we de hoogtelijn in zuidelijke richting. Nou ja, “volgen we de hoogtelijn”… Zo ziet het er op de kaart uit. Maar in werkelijkheid gaat het wandelpad, want dat is het, flink op en neer. Prima, want dat is juist leuk. Belangrijk weetje: in Zuid-Tirol mag je, tenzij anders aangegeven, op de wandelpaden gewoon mountainbiken.

Vlak voordat we de Pustertaler Straße oversteken pakken we nog een laatste uitdagende afdaling mee en dan is de koek qua smalle en spannende paadjes voor vandaag echt op. Rustig peddelen we weer terug naar Brixen.

Acht-Zwanzig-Kette: hadden we die thuis maar

Als we Alexander de volgende dag vertellen hoe we genoten hebben van de singletracks op de bult bij Spinges binnen z’n ogen te glinsteren. Nou, als dát is wat we zoeken, dan weet hij nog wel wat. Twee geheimtipps. “De Acht-Zwanzig-Kette in het westen en de Kitzloch-trail in het oosten. Die laatste kan je doen als je nog tijd over hebt. Maar wees voorzichtig, de trail door die kloof is echt lastig”, waarschuwt onze gastheer.  Mmm, we gaan het zien. Eerst maar de Acht-Zwanzig-Kette. Deze trail is genoemd naar de nummers en namen van de paden waarover deze afdaling voert. De gpx die we van Alexander krijgen geeft geen weg omhoog aan. De reden: veel hotelgasten maken voor het bereiken van het hoogste punt gebruik van een shuttle.

No worries, met een beetje pielen en een paar keer verkeerd rijden komen we er ook wel. Hier blijkt een onverwacht voordeel van de e-mountainbike. De bijna honderd hoogtemeters in de verkeerde richting gaan vooral ten koste van de inhoud van m’n accu en niet van m’n spierkracht en m’n humeur. En met nog geen duizend hoogtemeters te klimmen hoef ik me over die accu geen zorgen te maken.

De afdaling begint bij de Feichterhof, een bergboerderij op zo’n 1.350 meter hoogte. Vanaf daar is de zwaartekracht de baas. We volgen, de naam zegt het al, wandelroute nummer 8. Man o man wat lekker. Overwegend bochtig en met veel flow, soms ook kneitersteil en supertechnisch. Ik ben nergens afgestapt, maar ik heb het wel een paar keer overwogen. Zo’n pad dus. Na een kleine 400 dieptemeters draaien we wandelroute nummer 20 in en flowen we de hoogtelijn volgend naar het noorden, terug naar Brixen, met als afsluiter nog een korte singletracksectie met de naam Kette.

Kitzloch-trail: mentale blokkade

Volgende route: de Kitzloch-trail. Om bij de ingang van de gelijknamige kloof te geraken steken we vanuit het oude centrum van Brixten de Eisack over en rijden via het stadsdeel Miland steil omhoog. Kort na de Maria am Sand-kerk stuur de gps ons over een smal houten bruggetje een bos in. Vervolgens volgt een kneitersteile klim van soms wel 25 procent over een ruw keienpad. Als we een alm bereiken vlakt het pad eventjes af en kunnen we even genieten van het uitzicht op Brixen, maar niet veel later moeten we weer vol aan de bak.

Na zo’n 350 meter klimmen bereiken we de ingang van wandelroute nummer 12 oftewel de Kitzloch-trail. “Trittsicherheit erforderlich”, waarschuwt een bord. Smal en steil duikt het pad naar beneden. “Wow, je moet er even voor klimmen, maar daar krijg je wel wat voor terug!”, bedenk ik enthousiast. Maar dat je ook tevéél kunt krijgen blijkt niet veel later bij een supersteile en supersmalle sectie met wel dertig in de grond uitgehakte tredes. Rechts rots, links een iel hekje en verder niks. Nu begrijp ik dat bord bij de ingang; vallen is hier geen optie. M’n enthousiasme slaat om in angst en ik blokkeer volledig. Dit ga ik echt niét doen. En omdat ik niet weer hoeveel meer van dit soort verraderlijke secties de Kitzloch-trail nog meer voor me in petto heeft, besluit ik terug te gaan.

Via dezelfde route waarmee we naar boven zijn gefietst rij ik naar beneden. Dat is allesbehalve saai, want zoals ik je vertelde is het steigingsprecentage, of in dit geval dus dalingspercentage, zo nu en dan twintig procent. Bij het bruggetje bij de Maria am Sand-kerk staat Sebastiaan grijnzend op me te wachten. “Hij was tof! Je had die trap gewoon even moeten lopen, daarna was het ook voor jou goed te doen”. Nou ja, dan weten we dat dus ook…

De Kastanjeroute: rond het Eisacktal

Stonden de eerste twee dagen voornamelijk in het teken van trails rijden, de route die Alexander voor onze laatste dag in Brixen voor ons in gedachten heeft is een klassieke toertocht: de Kastanienweg. De opzet is simpel: via de oostkant van het Eisacktal naar het stadje Klausen en vanaf daar via de westkant weer terug naar Brixen. Het is volgens mountainbikhotelbaas een echte crosscountry-route, met uitdagende beklimmingen en spannende afdalingen. De locals rijden ‘m, als er geen sneeuw ligt, en dat komt zelden voor, het hele jaar door.

Voor de oostelijke sectie van de Kastanienweg bestaan twee varianten: de eenvoudige die onderin het dal over gravelpaden voert en de wat meer uitdagende waarvan Kurt ons de gpx meegegeven heeft. Deze variant is een kilometer of vijfendertig lang, met een kleine duizend hoogtemeters. De eerste kilometers zijn gelijk aan die van de aanloop naar de Kitzloch-trail gisteren. Flink aanpoten dus, maar het is de enige manier om op de top van de Musberg te komen. En daar moéten we volgens Kurt gewoon naar toe vanwege de fijne trail die vanaf die berg naar beneden loopt.

En uiteraard heeft Alexander wederom het juiste routeadvies gegeven, want het is inderdaad een heerlijk pad. Smal, snel en uitdagend. De 250 hoogtemeters tot aan het dal vliégen onder m’n banden door. Daarna gebeurt er even niet meer zoveel spannends; rustig pedellen we de resterende zeven kilometer over bos- en gravelpaden naar Klausen.

Genieten op hoogte

Tof stadje, dat Klausen. Bijna een openluchtmuseum, met al die middeleeuwse gebouwen. En een prima plek om een koffietje te doen. In Klausen begint de tweede klim. Hier moet ik even uitleggen, dat de rondtocht die wij rijden door Alexander weliswaar Kastanienweg genoemd wordt, maar dat deze naam strikt genomen alléén voor het traject aan de westkant van het Eisacktal geldt. De Kastanienweg is namelijk een meerdaagse wandelroute van negentig kilometer lang die van Bozen naar Brixen voert. Of andersom, als je dat wilt. Het hele traject ligt op een hoogte van zo’n 850 tot 950 meter.

Vanaf Klausen moet je dus éérst omhoog om op die Kastanienweg te komen. Om het leuk te houden zijn er in een afstand van nog geen vier kilometer bijna 350 hoogtemeters gepropt. Pff, dat is zelfs op de e-mountainbike aanpoten, met stijgingspercentages van meer dan twintig procent. Maar eenmaal op hoogte, op de Kastanienweg dus, begint het grote genieten. Eindeloos slingert de route langs de berghelling, met voortdurend een prachtig uitzicht op het Eisacktal en de tegenoverliggende bergen. Er zit wat kleine asfaltsecties in, een paar bos en veldwegen, maar het merendeel loopt over onverharde wandelpaden.

Na tien kilometer slingeren en glooien over de Kastanienweg bereiken we Brixen. Maar voordat we de stad weer binnenrollen worden we, als een kers op de taart, nog getrakteerd op een spannende singletrack-afdaling. Highfive Sebastiaan, wat een topdag!

Overdenkingen na afloop

Alhoewel ik redelijk vaak in Zuid-Tirol ben geweest om te mountainbiken, ben ik iedere keer weer verrast over de ongelofelijke hoeveelheid routes en trails die je er vindt. Een paar maal ben ik zelf gaan pielen met routekaart en Komoot en dat ging best goed. Maar de keren dat ik met een bike-guide of – zoals in dit geval in Brixen – met de gpx-routes van het mountainbikehotel op pad ben geweest, zijn toch altijd nét even toffer. Logisch, want niemand kent de routes en trails beter dan de locals. Natuurlijk, een gespecialiseerd mountainbikehotel en/of een bike-guide zijn niet gratis. Maar je krijgt er wel geweldige mountainbikeavonturen voor terug.

De tweede verrassing is het weer en de staat van de trails. Ik was nog nooit eerder zó vroeg – al in de eerste week van april – naar de Alpen gereden om te mountainbiken. Maar in de omgeving van Brixen is het dan echt al heerlijk. Zo heerlijk, dat ik trek heb gekregen in meer. Oftewel: als het straks weer april is, dan rol ik met een bus vol bikes wederom de Brennerpas over naar het zuiden. Ik heb er nu al zin in!