GRX Di2 2×12 was er al, 1×12 liet even op zich wachten maar is nu volledig draadloos
Shimano’s GRX-groep kreeg er twee jaar geleden een kransje bij, een jaar later volgde een elektronische 2×12-speed Di2-versie. Die GRX Di2 is volledig geschoold op het semi-draadloze concept dat Shimano bij z’n racefietsgroepen 105, Ultegra en Dura-Ace al enige tijd voert. En terwijl er door Shimano zeker een mechanische 1×12-speed-groep gevoerd wordt, bleef een elektronische variant uit. Hoe moeilijk kan het zijn? Gewoon die voorderailleur weglaten en dan heb je toch 1×12-speed? Nee; bij de semi-draadloze GRX Di2 2×12 zijn beide derailleurs onderling met een kabel verbonden. En vervolgens zit er nog een batterij in de zitbuis. Bij deze opstelling is alleen de aansturing vanuit de grepen is draadloos.
Wie breder kijkt dan alleen het racefiets- en gravelbike-aanbod van Shimano, zal misschien al gezien hebben dat de GRX-derailleurs behoorlijk leunen op de Deore XT mountainbike-derailleurs. En voor de 1×12-speed opstellingen greep het merk sowieso al naar z’n mountainbikecassettes. Aangezien het Japanse merk op het gebied van mountainbiken nog een flinke inhaalslag had te maken, leek het logisch om vooral uit te kijken naar nieuwe introducties in dát segment. En aan dat wachten kwam de voorbije weken een einde. Begin juni kwam het vlaggenschip XTR M9200 Di2 en vorige week kwamen daar nog prompt de Deore XT én Deore-groepen bij. Allemaal Di2-varianten én uitsluitend als 1×12 verkrijgbaar.
GRX 1×12 Di2 met verregaande compatibiliteit
Snelle sleutelaars wisten al dat de nieuwe mountainbikederailleurs moeiteloos te koppelen zijn met de bestaande GRX Di2-schakelaars. Maar die combinatie hoef je niet te maken, want nu lanceert Shimano GRX RX827 Di2 1×12. In feite gaat dat alleen over een nieuwe derailleur en een linker greep zónder schakelaars. En het is niet verrassend dat die derailleur sterk overeenkomt met de net gelanceerde 1×12-speed Di2-derailleurs voor de mountainbike. GRX RX827 Di2 is dan ook volledig compatibel met alle andere Di2-componenten. De nieuwe draadloze 12-speed-derailleur werkt verder samen met de GRX RX820-crankset en de 10-51t-cassettes uit het mountainbike-assortiment, waarbij alles van Deore tot en met XTR toepasbaar is. En dat geldt óók voor de nieuwe Shift Switch-schakelaars van de nieuwe Di2-mountainbikegroepen, als je een gravelbike met een vlak stuur wil maken. Al mag dat dan natuurlijk géén gravelbike meer heten.
Geen directe maar traditionele montage
“Waarom geen directe montage, zoals Sram dat doet bij z’n XPLR-gravelderailleurs?” Ja, begrijpelijke vraag. Concurrent Sram zet voor al z’n nieuwe derailleurs in op die nieuwe ‘full-mount’-standaard, ook bij de XPLR 13-speed gravelderailleurs. Bij dit principe zit de achterderailleur rechtstreeks aan het frame gemonteerd, zonder tussenkomst van een klassiek derailleurpat. Die constructie is alleen mogelijk op frames die zijn uitgerust met de UDH-interface (Universal Derailleur Hanger) die Sram een paar jaar geleden introduceerde en inmiddels breed wordt ondersteund door fietsfabrikanten.
Shimano houdt ook voor de 12-speed derailleur GRX RX827 Di2 bewust vast aan een traditionele montage op een los derailleurpat. De reden? Dankzij de standaardisering die UDH heeft meegebracht, zijn óók conventionele derailleurpatjes vandaag de dag veel stijver en beter gepositioneerd dan vroeger. En inmiddels heeft nagenoeg elke gravelbike wel een UDH. Daardoor is de noodzaak voor een specifieke derailleurmontage om een nóg stijver geheel te creëren, in eens een stuk minder relevant. En dat past ook weer perfect bij het modulaire, toegankelijke karakter dat Shimano eigenlijk altijd nastreeft.
GRX RD-RX827 SGS Di2 Shadow ES-derailleur
Shimano’s nieuwe draadloze 12-speed gravelbike-derailleur GRX RD-RX827 Di2 kun je gerust zien als de nieuwe Deore XT M8200 of Deore M6200 mountainbike-derailleur met een ander logootje. De derailleur is dus eveneens ontworpen rond Shimano’s nieuwe Shadow ES-principe. Daarbij heeft het geheel een wigvorm en hangt zoveel mogelijk onder het frame. Die schuine vorm zorgt ervoor dat de derailleur door obstakels meer wordt ‘weggeduwd’ dan dat-ie blijft haken. Daarbij zijn alle oppervlakken geoptimaliseerd om impact te minimaliseren. Bij een harde klap beweegt de derailleur uit de weg in richting van het wiel. Daarna keert-ie vanzelf weer terug naar naar de oorspronkelijke positie—dankzij automatic impact recovery.
Geoptimaliseerd voor 10-51t-cassette
De RD-RX827-derailleur is er alleen in een SGS-kooi variant en weegt 449 gram (inclusief batterij). De SGS-kooi is een lange kooi voor gebruik in combinatie met 10-51t-cassettes. Mocht je de bij de XTR en Deore XT-mountainbikegroepen geïntroduceerde 9-45t-cassette willen toepassen, dan zou je in principe de korte kooi (GS) van een XTR- of Deore XT-derailleur kunnen monteren. Die geeft ook meteen iets meer bodemvrijheid. De kooi van deze GRX 12-speed derailleur is, net als bij de Deore XT-pendant, van aluminium en herbergt twee volledig dichte derailleurwieltjes. Doordat ze dicht zijn, kan zich er ook géén troep in ophopen die de zaak zou kunnen blokkeren.
Geen wrijvingskoppeling, maar twee sterke veren
In tegenstelling tot eerdere GRX-derailleurs laat Shimano bij de draadloze RX827 Di2-versie de traditionele clutch of wrijvingsdemper achterwege. In plaats daarvan heeft de Shadow ES-derailleur twee concentrisch veren in de scharnierpunten van de derailleurkooi. Die genereren een hogere en constantere kettingspanning over het gehele bereik van de kooi. Ook hier was een zo klein mogelijk frontaal oppervlak de reden van de wijziging. Deze constructie bouwt namelijk een stuk compacter. En daardoor is het stuk dat in rijrichting als eerste een obstakel kan raken, minder groot.
Losneembare, oplaadbare batterij met tot 1.000 kilometer bereik
De GRX RX827 Di2-derailleur bevat een losneembare, oplaadbare lithium-ion batterij ín de parallellogram van de derailleur. Je neemt ‘m eenvoudig uit door aan de onderzijde van het parallellogram het kunststof afdekkapje te verwijderen. Dat kapje is niet alleen een afdekking, maar fungeert ook als stootplaat. De buitenste rand van dat kapje is namelijk ook het verst uitstekende punt van de derailleur. Bij een schuiver of een tik tegen een obstakel vangt het de eerste klap op en beschadigden de metalen delen van de derailleur niet. Of toch op z’n minst minder snel, zo is de gedachte. En raakt het kapje beschadigd, dan is het los verkrijgbaar en in een paar tellen te vervangen.
Volgens Shimano levert de accu een bereik van 700 tot 1.000 kilometer per lading. Opladen gebeurt via een los laadstation met een USB-c stekker.
BL-RX825-L: remgreep specifiek voor GRX 1×2 Di2
Om alleen een derailleur achteraan te schakelen volstaat bij Shimano in principe één rem-/schakelgreep. Daarom brengt de Shimano nu ook de BL-RX852-L. Dit is een linker remgreep die de vorm en ergonomie heeft van de GRX RX825 Dual Control-grepen van de 2×12-speed Di2-groep. Maar dan dus zónder hendels om te schakelen. Daardoor is de greep met 188 gram dus lichter is dan de 207,5 gram van de greep mét schakelelektronica van de 2×12-speed opstelling. Ideaal voor rijders die een zo clean mogelijk stuur willen zonder onnodige knoppen aan de linkerzijde.
Overigens kun je natuurlijk links op het stuur óók een rem-/schakelgreep monteren. Want via Shimano’s E-Tube-app op je telefoon kun je zelf functies aan de knoppen toewijzen. Zo kun je dus ook een schakellogica maken zoals Srams eTap-principe, waarbij elke kant een specifieke schakelrichting toewijst. Of je koppelt die linker greep aan iets anders… Zoals bijvoorbeeld de Powershift-naaf van Classified, aangezien Shimano z’n Di2-systeem heeft vrijgegeven voor koppeling met die schakelbare 2-speed achternaaf.
De Di2-remgreep heeft nog wél de extra functieknop boven in de body. Via de E-Tube-koppel je daar bijvoorbeeld de bediening van een compatibel verlichting of een fietscomputer aan.
Bron en meer info: bike.shimano.com
